Dit was voor mij de laatste film die ik van het oeuvre van Zvjagintsjev bekeek. In chronologische volgorde (van ontstaan) bestaat dat werk uit: The Return, van 2003; The Banishment, van 2007; Elena van 2011 en Leviathan van 2014.
Hier twee verschillende posters van dezelfde film.
Over het algemeen kreeg deze film veel mindere kritieken dan de drie andere van Zvjaginstjev, en ik begrijp dat ook wel. Toch beschouw ik de film zelf wel weer als een meesterwerk.
De linkerposter geeft de psychologische strijd weer tussen de hoofdpersonen. De foto rechts laat de prachtige plaatjes van het weidse landschap zien.
Het is altijd interessant om uit te gaan van de titel. De verbanning is een weergave van de verhouding tussen het echtpaar, Alex en Vera. Hij beschouwt zijn vrouw en kinderen als 'dingen', en daarmee als zijn bezit, zegt zijn vrouw over hem. - Maar dat horen we pas tegen het einde van de film, een tijd lang blijven we in raadselen gehuld. En juist omdat zij lijdt onder dat gebrek aan werkelijke menselijke warmte, daarom wil zij niet dat het kind dat zij onder haar hart draagt, dezelfde weg opgaat als de twee kinderen die ze al heeft, Eva en Kir.
.
Alex, Vera en Kir.
Eva.
Hier nog een keer Kir met zijn ouders. Vera is bang dat haar zoon dezelfde weg opgaat als Alex en Mark. Mark is de oudere broer van Alex.
Dit is Mark, bij Alex thuis. De film begint met Mark, die door het landschap rijdt, met een afgebonden arm, omdat er een kogel in zit. Zijn broer moet die kogel verwijderen, een arts wil hij er niet bij hebben. Mark is zijn gezin al jaren kwijt en lijdt er niet onder, zegt hij. Hij heeft er geen moeite mee als Alex zijn vrouw zou doden vanwege haar bedrog. ('Ik ben zwanger, maar het is niet van jou.' Zoals ik al uiteengezet heb, betekent dit voor Vera iets heel anders dan Alex erin hoort.)
Het zijn steeds de beelden die de film zijn pracht geven.
Zie bijvoorbeeld deze drie, in het oude huis waar het gezin woont (? of vakantie viert?)
Ik zet hieronder maar meteen weer de plaatjes van het huis en het landschap, die net zo goed het verhaal zijn lading geven.
De brug over het ravijn voor hun huis. De beek is droog, aan het eind stroomt er pas weer water in.
Deze (walnoot)boom is lang in beeld bij het openingsshot.
Het kerkhof waar opa ligt. Krijgt ook veel lading, al weten we niet precies wat erachter schuilgaat. Vermoedelijk criminaliteit (pistool boven in huis).
Zij is overgeleverd aan haar man. Die laat zijn oren hangen naar zijn broer Mark, en dwingt Vera tot een abortus. Zij sterft, door een overdosis aan slaapmiddelen.
De film gaat dan aan het eind terug in de tijd. Hier zit Vera bij Robert. Alex vermoedt dat hij de vader is van het kind, maar hij is gewoon een vriend. Hij redde Vera van een eerdere zelfmoordpoging. Alex wilde hem vermoorden, maar ontdekt bij Robert thuis de waarheid, die Vera opgeschreven had op haar zwangerschapstest: het kind is gewoon van hemzelf.
Criminele broer Mark. Hij krijgt een hartaanval, nog voordat ze samen Vera hebben kunnen begraven.
Alex krijgt spijt van wat hij heeft gedaan.
Zó had Alex zijn gezin willen houden. Zo mooi als de schijn was.
De recensie in The Guardian is interessant: die geeft 'full credit' aan de prachtige filmische taal van Zvjagintsjev, maar wijst tegelijk op het ontbreken van iets. De regisseur wordt vergeleken met Tarkovsky wat betreft de enorm trage manier van filmen. Maar we blijven met teveel puzzelstukjes zitten, die niets verhelderen. Bijvoorbeeld worden de zingende boeren aan het eind genoemd. Dat klopt: het zijn mooie beelden, het is mooi gezang... maar hoe past het in het verhaal? En hoe zit het precies met de kogel in de arm van Mark?
De film is opgenomen in Moldavië. Maria Bonnevie (Vera) is een Noorse actrice.
Trailer
Opvallend is de regen; en dat de droge beek weer volstroomt. Ik ben het met de Guardian eens: je begrijpt niet precies wat sommige dingen betekenen.
De film is losjes gebaseerd op de novelle The Laughing Matter, van de Armeense schrijver William Saroyan (1908-1981).
Boek waarop de film .losjes is gebaseerd. 1953 eerste publicatie. Onder: William Saroyan, Armeens auteur van dit boek.
Prachtig aan het einde is het tafereel van de zingende boerinnen. Het is alleen volslagen onduidelijk waarom dat erbij moest. Ik kon er helaas geen beelden of klanken van vinden.
Ik wil ten slotte ook nog noemen de prachtige muziek. Die is van Arvo Pärt, maar ook van Andrej Dergachjov.
Muziek van Andrej Dergachjov uit deze film. Geweldig!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten