Weg van haar, Alice Munro, 2001 (2008)

Ik was nieuwsgierig naar dit boek, dat de basis vormde voor de film Away from her, van Sarah Polley. 

Alice Munro kende ik al, van toen zij de Nobelprijs voor literatuur gewonnen had. Zie De liefde van een goede vrouw, Lief leven, en Te veel geluk.

Ik zou een goede vergelijking willen maken met de film, die nogal verschilt in interpretatie van het boek. 

Munro, met levensmotto: onderschat nooit de gemeenheid in de ziel van de mensen... Zelfs als ze vriendelijk zijn.... vooral als ze vriendelijk zijn. 

Het boek heeft veel meer vaart, Fiona is in een mum van tijd in het verzorgingshuis. Er wordt precies uit de doeken gedaan wat voor huwelijk zij en Grant achter de rug hebben: de talloze escapades van Grant, eerst met getrouwde vrouwen, later met studentes. Nooit leidde dit tot weggaan bij Fiona. Zij heeft er altijd wel onder geleden. 

IJsland krijgt meer nadruk, het land waar Fiona's moeder vandaan kwam, het land waarvan Grant de literatuur doceert. 

De aandacht voor deze twee zaken is er niet in de film. We krijgen alleen een vaag idee van Grants vreemdgaan door een veroordeling van Grant (die nogal uit de lucht valt) door de verpleegster Kristy. De precieze aard van zijn doen en laten in het verleden blijft in het ongewisse. Voor mij bleef hij 'een schat'. 

Een ander verschil is, dat ik in de film het gevoel kreeg dat Grant iets met Marian begon uit een soort wanhoop: vanuit het inzicht dat hij Fiona definitief kwijt was. Hij wilde het geluk voor zijn vrouw, omdat ze zo snel achteruit ging toen Aubrey weg was. Zelf accepteerde hij haar verlies, door iets met Marian te beginnen. 

In het boek was het meer, alsof hij Marian 'betaalde' met een liefdesnacht, opdat zij haar man Aubrey nog een keer naar het tehuis terugbracht om Fiona te zien. Marian is hier veel onbeduidender, zij betekent voor Grant niet veel als persoon. Net zo weinig als al die andere vrouwen uit zijn verleden (van wie er een zelfs zelfmoord pleegde, een ander sidderde als een riet toen het uitging). 

Verder lijkt mij niet onbelangrijk, dat de vertaling van de titel zo heel anders is: het verhaal heet The bear came over the mountain, de film Away from her. Waarom? Ik snapte er niets van.

Ik vind het leuk, om bij een blog een beetje verder te kijken naar wat er zoal over een boek of film geschreven is. 

De Engelse uitgave

Nederlandse uitgave, met een portret van de schrijfster. Met een foto uit de film, en dezelfde titel als de film.

In deze bundel komt The bear came over the mountain voor.

Het is voor een goed begrip van het verhaal nodig om te weten wat de titel betekent. Want juist met die beer had ik het moeilijk. Maar: er blijkt een kinderrijmpje te zijn, op de melodie van He's a jolly good fellow. Luister maar: 

 

The bear came over the mountain

The bear went over the mountain,

The bear went over the mountain,

The bear went over the mountain,

To see what he could see.

And all that he could see,

And all that he could see,

Was the other side of the mountain,

The other side of the mountain,

The other side of the mountain,

Was all that he could see.

Gáát het nu juist niet om deze vergeefse tocht over die berg heen? 

In het boek staan de laatste ontwikkelingen van hun huwelijk (in het verpleeghuis) in direct verband met het huwelijk van Fiona en Grant, dat in hoge mate bepaald werd door zijn affaires. Zij is er zeer door verwond geraakt, al heeft hij haar nooit verlaten. 

Grant is de beer, die steeds aan de andere kant van de berg wil kijken, en alleen maar ziet, dat het er hetzelfde is. Ik las zelfs bij één blogger dat hij vond dat Grant 'ijzig' was - vandaar ook de band met IJsland, zijn studie-onderwerp.  Hij is geen haar beter met Marian dan hij ooit was in zijn ontrouw. 

In de film draait het om zijn verdriet, dat hij zonder haar (Away from her) terecht is gekomen. In het boek wordt hij geconfronteerd met zijn zelfde ijzige leegte.

Je kunt je afvragen - ook die analyse las ik - of Fiona hem straft met haar liefde voor Aubrey. Want ze speelt soms toch een spel?

Ik las ook nog dit citaat:

Ik heb het citaat zelf niet terug kunnen vinden in het boek. Het zou wel mooi zijn geweest, omdat het 'reiken naar de andere kant van de berg' dan ook bij Fiona had gezeten.

Fiona en Grant, Aubrey in de rolstoel.

Grant en Marian. Grant met zijn zoveelste affaire. het verschil is dit keer wel, dat hij het doet om Fiona een plezier te doen. 

Het is erg leuk om uit een boek zo veel interpretaties te kunnen halen. Het mooiste vind ik de gedachte, dat het leven leeg is. Er is niks nieuws aan de andere kant van de berg. Niet vrolijk, wel zoals ik het verwacht bij Munro.

Het strijdt voor mij met de gedachte aan iets liefdevols wat Grant heeft willen doen voor zijn lijdende vrouw. Dát was wat  de film mij zei. 

In zowel film als boek zegt hij dat hij zijn vrouw nooit verlaten zal. Zoals hij trouwens nooit heeft gedaan. 

Dit keer is de lading anders, ik bedoel: hij moet nu toezien hoe Fiona een ander lief heeft. (Maar ja, hij heeft ook weer wat met Marian....)

Toch liefde...?