Boekomslag
Sorry, ik heb dit boek niet uit kunnen lezen. Ondanks de Booker Prize,
Links Marieke Lucas, rechts Michele Hutchison, vertaalster naar het Engels, The Discomfort of Evening; bij de uitreking van de International Bookerprize 2020.
De Avond is Ongemak staat in een traditie van schrijvers met een ongelukkige gereformeerde jeugd. Maarten 't Hart, Jan Wolkers, Franca Treur.
Marieke Lucas Rijneveld.
Het verhaal is treurig genoeg, dat van het verlies van een broer op jonge leeftijd. En de onmogelijkheid om goed te rouwen, met ouders die zelf niet in het reine kunnen komen met hun verdriet. De ellende van de mond- en klauwzeeruitbraak die er nog eens bovenop komt.
Maar het werd me te veel.
En dat zat 'm in alle viezigheid die in het boek voorkomt: neuspeuteren, roombroodjes met schimmel eten, padden onder het bed. Ik kon/wilde het niet uitlezen.
Om toch mijn gedachten wat meer aan dit boek te wijden, ben ik te rade gegaan op internet. Had ik misschien toch ongelijk het niet te willen uitlezen?
Op de Scholieren-site vond ik een uitvoerig, niet-veroordelend verslag van het boek. Het leek mij door een docent geschreven. Het gaf mij geen reden te denken dat ik mijn besluit moest herzien.
Mooi plaatje, Jas (het meisje dat hoofdpersoon is, die nooit haar jas uitdoet) boven het ijs waar haar broer is omgekomen. Uit het NRC.
Een zeer positieve recensie schreef Arnon Grünberg in De Groene, zie onder DEZE LINK. Grünberg refereert aan De Avonden, van Gerard Reve, de kleinburgerlijke sfeer van 1947, die eigenlijk nog heerst in dit boek van Rijneveld. Grünberg noemt de opsomming van viezigheden 'moedig', waar ik het wel mee eens kan zijn. Hij vermeldt ook, dat Rijneveld zich geïnspireerd voelt door de stijl van Jan Wolkers. Dat kan ik navoelen, want ik moest bij alle vrijmoedigheid die zij heeft over alle 'broeierigheden' (term Grunberg) terugdenken aan hoe Jan Wolkers de sexualiteit bevrijdde in de literatuur.
In elk geval was het mij te veel. Nadat er op één bladzijde wel vier of vijf 'neuspeuter-viezigheden' stonden, heb ik het boek weggelegd. Uit het scholierenverslag begreep ik, dat er nog veel meer op stapel stond: een colablikje dat in een vaagina werd gespoten... ik word er naar van. De vader die groene zeep in de anus van zijn dochter stak, had ik al overleefd, net als de tong die Pa af en toe in het oor van dochter stak.
Nee, sorry: bah.
Eén ding heeft Rijneveld wel bij me bereikt: de ellende waarin het gezin was ondergedompeld na de dood van Matthies, is eens zo schril en rauw uitgebeeld. Wat een kou!
Afbeelding bij de recensie in 8Weekly
De meeste recensies schreeuwen van lof. Ik vond er één die mijn gevoelens meer weergaf: op 8WEEKLY, in de recensie Literatuur van lichaamsholtes; ik citeer daaruit (van Hannes Dedeurwaerder):
"Lichaamsholtes en wat erin te rammen
Zorgwekkende evolutie ook in de jongste literatuur van de Lage Landen: de fascinatie voor lichaamsholten en wat je er allemaal in geramd krijgt. Hielp het einde van Lize Spits’ Het Smelt het hele boek al bijna onderuit door de stok die ergens in werd gepropt waar die niet hoorde, gaat Rijneveld nog een stuk verder: zussen tongen met elkaar, zowel de vinger van de vader als de broer wordt in de anus van Jas gepropt, en op het einde krijgt een vriendin de spuit in haar achterste waarmee koeien geïnsemineerd worden. Suspension of disbelief, my ass. Het zal wellicht onmacht of zo moeten uitdrukken, maar het werkt gewoon niet. Wie heeft ooit als 12-jarige een oudere broer of zus gevraagd een vinger in de anus te steken, waarop die dat ook effectief deed? Kom nou.
Niet de avond, maar heel dit boek is ongemak. Slechts één scène – de huiveringwekkende, haast apocalyptische ruiming van de koeienstal, waar mond-en-klauwzeer is vastgesteld – blijft hangen. De rest is een waslijst van vergelijkingen en manke metaforen van een auteur die op elke pagina veel te zichtbaar haar best doet literatuur te bedrijven. Waarom mensen dit een adembenemend debuut of godbetert een meesterwerk noemen, is me een raadsel. Zou het met de Nederlandse literatuur dan zo erg gesteld zijn?"
Geen opmerkingen:
Een reactie posten