Dag 1, zaterdag 22 september 2018: Aankomst Münster
Onze Ferien-Wohung in Münster, Mondstrasse.
Dag 2, zondag 23 september: Eerste kennismaking met de stad; het regent.
Vanmorgen eerst de buurt even gescand op restaurantjes, en de meest in het oog springende mooiigheden hier.
Op de fiets aangekomen, hoorden we dit kabaal, luister hierboven. Wij meenden met de Domkerk te maken te maken. Maar het was de uiterst kleine Erlöserkirche.
Ook beroemd om de hier gegeven concertjes.
Het is koud; al liggen mijn handschoentjes hier even op de grond.
Standbeeld van Paul Wulf, verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog tegen de nazi's
De echte Paul Wulf., stierf in 1999 op 78-jarige leeftijd.
Prachtige Boekhandel, Ringold: helaas is het zondag!
Met prachtige boeken van Alexander von Humboldt in de etalage!
Daguerreotype 1847, Alexander von Humboldt, belangrijk reizend wetenschapper. In Berlijn draagt de universiteit zijn naam.
Dit was het mooiste kerkje van deze ochtend: de St. Servatii, daterend van 1230.
Van binnen sober, maar prachtig. Ik voelde me hier thuis. Geen kruisweg, wel drie portretten van Münsterse ingezetenen die veel goed hadden gedaan, en hier ooit ter kerke gingen. Dit is Maria Euthymia. De andere twee: Clemens August Graf von Galen, die tegen de nazi's preekte; en zuster Maria Droste zu Vischerung.
Prachtig donker glas-in-lood, van Anton Wendling, 1891-1965.
Achterkant
Zijkant
Dit Eichhörnchen uit Münster komt van YT, maar wij hebben er ook een gezien!
De Lambertii-Kirche, ook even ingelopen. Er was een dienst gaande. Aan de voorzijde de drie kooien van de vermoorde Jan van Galen en consorten.
Bijzonder, want hangend, orgel. Orgelklanken.
Op het 'zonovergoten Domplein', bij de Paulus-Dom; klokgebeier.
In de Domkerk reliëfs met de koppen eraf geslagen; overblijfsel van de Beeldenstorm.
Alleen Christus was goed genoeg om het hoofd te mogen behouden.
Veel te groot broodje gegeten bij Il Panino, voor de Lambertuskerk.
Daarna naar huis, door de regen....
Tekening 874 van ELKE DAG RUST..
Dag 3, maandag 24 september : Fietstocht naar Telgte
Op de fiets, onder een wolkenloze hemel!
Stuw in de Ems, langs de Pleister Mühle
Landgasthof Pleister Mühle, onder en boven.
Prachtige boerenschuur, onderweg.
Beeld stadsomroeper, centrum Telgte.
Historisch straatje, uitkomend op de markt.
'Schnee in Amsterdam'.... en dat zo ver van huis.
In deze Buchhandlung.
Hierboven en volgende: plaatjes stadswandeling.
Clemenskirche. Eén van de hoogtepunten: het corpus uit 1210; onbekende kunstenaar, gemaakt van eikenhout en beslagen met zilver. Het kruis is van aluminium, en werd in 1974 vervaardigd door de Telgtenaar Ludwig Baur.
Gnadenbild der schmerzhaften Mutter von Telgte. Staat in de Wallfahrtskapelle. Wordt door pelgrims bezocht. Beeld is ook oud, maar al weer van 1370.
Dit is de bewuste kapel.
Onder en boven: de oude molen. Aan de Ems. De molen heeft ook lang als klooster dienst gedaan.
Korn Brennerei Museum.
Handel, handwerk, kerk en pelgrimage zijn de belangrijkste kenmerken van Telgte.
De stad bestaat sinds 1238.
Religio, het museum waar we geen zin in hadden.
Oude schuur, op de terugtocht door het prachtige landschap.
Inmiddels is de lucht betrokken.
Dag 4, dinsdag 25 september 2018: gerichte stadswandeling.
Paulus-Dom
Christophorus en Jezuskind
Astronomische klok, in de Dom
Bijzondere klok.
En het graf van de man die we in de Erlöserkerk op een schilderij zagen hangen...
...... namelijk deze man: Clemens August von Galen, 'der Löwe von Münster'; durfde zich tegen de nazi's uit te spreken. (1878-1946)
Mooie reliëfs.
Detail koorbank
Nog een.
Weer een heel andere pieta.
En modern glas-in-lood
Merkwaardig: deel van het wapen van Purmerend?
Vergelijk met deze gevelsteen: Peperstraat, Purmerend.
Mooi interieur
Orgel centraal.
Interessante boeken te koop.
Er schijnen drie of vier afgietsels te zijn van deze Bedelaar van Ernst Barlach; deze staat in de Dom, bij de kloosteromgang.
Het volgende object op onze tocht was de Friedenssaal: erg belangrijk in de geschiedenis van Münster, maar ook voor Nederland: hier werd in 1648 de Vrede getekend, na de 80-jarige oorlog.
Hoekje Friedenssaal.
Kroonluchter
Hier hangen de portretten van alle afgevaardigden van de landen; onder andere Philips de Schone, Paw (=Pauw) uit Nederland, de jonge Lodewijk XIV uit Frankrijk, en vele anderen.
Aan de zijkant een kruisbeeld. De wand vol houtsnijwerk.
Raamkant.
Detail Vredes-zaal. (!)
Mooi verstild beeldje van Judas Tadeus. Lambertikirche.
Vanuit het stadhuis liepen we naar de Lambertikerk. Deze heeft een gewelddadige geschiedenis; de kooien waarin de drie vermoorde wederdopers werden opgehangen, hangen nog altijd aan de toren.
Doopvont, en zicht op mooie gebrandschilderde ramen.
Beeld van Jezus, in een wonderlijke houding, en gezichtsuitdrukking. Met een burberry-omslagdoek. (??)
We wandelden verder, richting Promenade: een mooie fiets-wandelroute rondom de stad. Hier troffen we de Zwinger:
Zwinger, bolwerk daterend van 1525. Speelde ook een akelige rol in WO-II
Het akelige verhaal bij een akelig bouwwerk ontlokte ons een hele discussie over de nazi's.
En dan dit kleine vogeltje, als om de pijn uit het verleden te verzachten....
Nog één keer, vanuit de verte.
Haus der Niederlände
Hier woonde de Hollandse delegatie gedurende twee jaar, bij de Vrede van Münster, 1847.
Achterkant Friedenssaal.
Verder gewandeld, hierboven achter het oude raadhuis. Met bijzonder zware ijzeren banken.
Vervolgens liepen we naar de Dominicanerkerk.
Dominikanerkirche.
De slinger van Foucault, een verrassing in de Dominicuskerk.
Ook hier onthoofde beelden (reliëfs). De Taliban zijn de enigen niet.
Tja.
Erbdrostenhof. Ik weet er verder niks van.
Maar het had een imposant hekwerk met gouden punten.
Mijn maatje
In het Museum für Kunst und Kultur zagen we dit prachtige boek liggen.
Geweldig mooie hall.
Oud en nieuw tegenover elkaar, bij de entree.
's Avonds heerlijk gegeten, in het
Altes Gasthaus Leve
Altes Gasthaus Leve
Aan dat voorste tafeltje, dichtbij de bar
Onder dit antieke speelgoed-fornuisje.
Dag 5, woensdag 26 september: Wandeling nummer 29 uit het boekje Münsterland; vanuit Warensdorf rondwandeling langs de Ems.
Eikeltjes onderweg deden me aan kleinzoon Ruben denken (gek op de natuur).
Prachtig toch, zo aan de boom....
Stormschade.
En mooie kastanjes
De Ems heeft zijn oude loop herkregen.
Molshopen. Ook een herinnering aan de kleinkinderen: Molletje.
Molletje en zijn vrienden.
Daar loop ik.
De Ems.
Het was overigens een zware dag: nergens was een restaurant of café open. We hadden alleen twee appels mee. Pas om 16.00 uur waren we terug. Bij de bakkerij ons iets lekkers goed laten smaken!
Trots op het feit, dat we de dag nog wel volbracht hadden: zo'n 18 kilometer, bijna op een lege maag, en zonder drinken. We kunnen het dus nog!
Dag 6: rondom Münster gefietst, over de Promenade.
Het is mogelijk om helemaal rondom de stad Münster te fietsen, op de Promenade.
Promenade rondom Münster; hieraan ligt de eerder genoemde Zwinger.
Aan de westkant ligt het Schloss, voormalig bisschoppelijk paleis. In WO-II aan de binnenzijde verwoest. Herbouwd in de vijftiger jaren. Thans Westfaalse Wilhelms Universiteit.
Van binnen dus alles nieuw. In de hall hangt een brief met een verontschuldiging: dat het gedrag van de universiteit tijdens de oorlog niet te verontschuldigen is. Zie voor de complete (leesbare) tekst:
Dit prachtige schilderij van Rudolf Hausner, ook in de hall.
Titel: Aufruf zur Verteidigung der persönlichen Freiheit.
Achter het Slot lag een verrassend grote, mooie botanische tuin:
Gingka Biloba - met daarnaast twee vrouwen die vroeger de versregels van Von Goethe nog wel uit het hoofd kenden....
Plataan met fotogenieke armen.
Astertjes
Paarse besjes
Vlijtige liesjes, begoniaatjes, alles mooi bij elkaar
Epifyten.
Een overheerlijke geurtuin!
Aparte bloeiwijze
Waterdruppels
Veel bijtjes op deze bloem, als je goed kijkt....
Onder en boven: mammoetblad.
We passeerden het Museum für Lackkunst; een heel bijzonder museum, uniek in de wereld..
Een loper als van dikke verf, uitgelopen over de traptreden.
Japanse, Chinese, Koreaanse, Birmese, Russische et cetera lakkunst. Het mooiste vond ik de Japanse. En daarvan speciaal de inro's: minuscule tasjes, bedoeld om zegellak of medicijnen in te bewaren; werd aan de riem gedragen door mannen.
Drawing of a man wearing an inrō suspended with the help of a netsuke and held together with an ojime
Zelfs een met laatjes!
Voorbeeld van Chinese lakkunst
Detail
Dag 6: Een laatste bezichtiging van de stad.
Gingka met vruchtjes
Liudgerkirche; helaas gesloten wegens aanleg nieuwe verwarming. Interessante archeologische opgravingen voor de deur, van een voormalig kerkhof.
Binnenstad.
Het prachtige LWL-museum für Kunst und Kultur bezocht, waar we al eerder even aanwipten. Nu echt naar binnen! (LWL= Landschaftsverband Westfalen-Lippe).
Het museum heeft een rondgang van oud naar nieuw
Maria met Jezus en Anna. Opvallend verschil in grootte hoofden.
Maria met staande Jezus.
Dit weer een opmerkelijke pieta.
Opmerkelijke kleine figuren vóóraan.
Jeroen Bosch-achtig monster.
Meister Gerlachus, 1170
Vulgaatbijbel van Erasmus. (+ Hebreeuws, Grieks en Latijn.)
Jan van Leyden (l) en Knipperdolling, twee van de drie wederdopers, terechtgesteld en in kooien aan de kerk opgehangen.
Het museum heeft een prachtige architectuur!
Zo zag Ton datzelfde raam.
Motto: Autonomie und Verbindung; architect Volker Staab.
Volker Staab.
Zicht op de Dom, vanuit het museum.
Moderne tijd; Joseph Albers.
Zo zag ik het...
En deze is van Ton:
Max Ernst, Vogel van overzee, 1954; met spiegeling Dom
De ruimte is enorm!
Weer zo goed gebruik gemaakt van raam en omgeving!
Victor Vasarely. 1966
Kleiner Kiepenkerl; vanouds marskramer. Restaurants naar hem vernoemd: grosser und kleiner Kiepenkerl. Hier tot slot een heerlijk glas wijn gedronken!
Links de grote, recht voor ons, de kleine.
Dag 8: Terugreis naar Purmerend.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten