Studiebol: The Tree of Life, Terrence Malick, 2011.

Poster

Dit was een mooie film, geregisseerd door Terrence Mallick. Ik weet inmiddels dat ik van hem goede films kan verwachten, zie de oorlogsfilm The Thin Red Line (waarover ik nog niet geblogd heb) en het onlangs bekeken BADLANDS. Van de laatste film herinner ik me met name de afwisseling van ellende en geweld met prachtige natuurbeelden.
Aan natuurbeelden ook geen tekort in deze film; ze maken er zelfs de helft van het bestand van uit.
Buiten dat is de film erg poëtisch, en spiritueel.
De begin-tekst sprak me al erg aan: Uit het boek Job: "Where were you when I laid the foundations of the Earth?... When the morning stars sang together, and all the sons of God shouted for joy?"
Verder hoor je meestentijds een voice-over, vaak een vrouw, soms een kind, een enkel keer een man. Het zijn Mrs. O'Brien, Mr. O'Brien en hun zoon Jack. Het zijn even zo veel gebeden tot God, gesprekken met God.
Mrs. O'Brien herinnert zich een les, die haar leerde dat mensen moeten kiezen, hetzij tussen het pad van genade, hetzij het pad van de natuur. Uit het vervolg leren we, dat zij de pad van de genade heeft gekozen, hij de weg van de natuur.

Dergelijke mooie beelden.

Vervolgens zien we dat ze een telegram krijgt, dat haar de dood meldt van haar negentienjarige zoon; ze zakt in elkaar. Ook haar man (Brad Pitt) hoort dat nieuws.
We maken kennis met de architect, John O'Brien, die zich zijn jeugd herinnert. Een gitaar komt in beeld.

Het is een ander shot dan dit; een lege kamer met prominent een gitaar in beeld.

Brad Pitt als de vader. Geen leuke man, al hebben we ook gezien dat hij erg blij was met de geboorte van zijn kinderen. Wil hij ze behoeden voor de harde wereld? Moeten zij hard worden?

We gaan helemaal terug naar het begin van alle tijden, de oerknal. Hier worden we ik geloof wel een half uur overstelpt met prachtige beelden van zonne-uitbarstingen, van kleuren, de geboorte van microben, waterdieren, dinosaurussen. Het werd mij niet meteen duidelijk waar dit allemaal op afging. Het begin van het leven.

De dinosaurus ziet een soortgenoot gewond liggen. In plaats van hem te doden, beroert hij hem mede-dogend met een poot, en laat hem verder met rust.

Van toen af aan liep dat stuk parallel met een nieuw leven ergens in een wijk in Texas, Amerika. De jonge meneer en mevrouw O'Brien krijgen een baby, wat ook weer prachtige beelden oplevert. Er komen nog twee jongens bij, we zien ze opgroeien.

Een schijnbaar gelukkig gezin.

Het geluk dat er aanvankelijk vanaf straalde maakt plaats voor verdriet, de vader heeft een beetje de pik op zijn oudste zoon, hij kan het nooit goed doen.

Het zogenaamde stoeien is niet echt leuk.

We zien de jongen voortdurend vijandig kijken naar zijn vader.

Tye Sheridan, als de jonge John.

Nergens kijkt hij blij, altijd ongelukkig, achterdochtig, boos. En we begrijpen dat, met zo'n vader.

De moeder speelt een heel andere rol: zij is juist lief, verzorgend, ze kan met de kinderen spelen.

Zij (Jessica Chastain) is juist leuk met de kinderen.

Maar het loopt uit op ruzie tussen de ouders, vader vindt dat moeder de jongens tegen haar opzet.
Een enkele keer zien we iets leuks, bijvoorbeeld als vader orgel speelt, en de tweede zoon prachtig gitaar mee zit te spelen.

Uiteindelijk lijdt zij onder het gedoe van haar man. Het wordt één keer slaande ruzie.

Gelukkig vertrekt vader voor een tijdje voor zijn werk, moeder en zoons hebben het leuk. Jack, de oudste, krijgt intussen de trekjes van een kind dat tekort is gekomen, hij begint vervelende streken uit te halen. Hij gooit ramen in van een leegstaand huis, en wat erger is, hij treitert zijn jongere broertje, doet hem pijn.
Dan verandert er iets in hem, wanneer hij ziet dat zijn broertje lijdt door hem: hij betert zijn leven. Zijn vader is inmiddels ontslagen van zijn werk, en ondergaat ook al een verandering ten goed. Zoon gaat zijn vader helpen in de tuin.

We gaan weer terug naar het heden, naar de John die werkt in hoge glazen gebouwen, de oudere John.

Het heden van de oudere John.

Ook weer zulke mooie beelden! Sean Penn speelt de ouder geworden John die terugkijkt.

Hij betreedt een soort droomlandschap, via een deurpost die zomaar in het land staat.

Het is net of ik dit beeld ken: zo'n open deurpost in het land. Maar ik weet niet waarvan ik het ken.

Ook weer zo'n prachtig beeld van de moeder op het strand.

Hij loopt op het strand, hij komt zijn ouders tegen, zijn jongere zelf, en zijn broertjes.

Beeld van het begraven van het broertje. Overigens gebeurde dat op zijn negentiende.

Niet elk beeld is duidelijk, maar het lijkt bij de slotbeelden te gaan om een verzoening. Ook de voice overs praten in die geest.

Hier ligt de moeder in een glazen kist, als Sneeuwwitje. Dit motief was me niet duidelijk.

Ergens las ik dat er een vaag erotisch motief speelt tussen moeder en zoon. Misschien daarom dit dansmotief, en daarboven, het Sneeuwwitje-motief?

Ook dit motief ontging me: vader past niet in de perceptie van het kind. Deze ruimte - wat is het: een gang? Een langgerekte kamer? - kwam een paar keer terug.

Waarom zweeft zij hier? Een droombeeld?

Voor een stapsgewijze vertelling van de film zie deze Informatie Wikipedia.

John Tavener Funeral Canticle: een stukje van de mooie muziek uit de film.

Idem. Het is het Lacrimosa, van Zbigniew Preisner. Behold true beauty in sound and vision. Preisner is dezelfde componist alsdie van La double vie de Veronique.

Zbigniew Preisner

The Tree of Life won de Gouden Palm in 2011.

Hier zien we Terrence Mallick aan het werk.

Stukje van de levensboom. Ik las ergens dat het om een heel oude eik gaat, die speciaal is verplaatst voor de film.

John terroriseert dit kind een beetje, als reactie op zijn eigen behandeling door de vader. Dit kind gaat vroeg sterven, al weten we in de film niet hoe.

Malick geeft geen inlichtingen over autobiografische elementen in zijn films. Desalniettemin wist The Guardian te melden, dat een broer van Malick op negentienjaarige leeftijd zelfmoord pleegde. Hij woonde toen in Spanje, waar hij gitaarlessen volgde bij Andrej Segovia.