Vandaag dit boek besproken
Het viel me op bij de Senia-bespreking van vandaag, dat de meesten van ons groepje niet overtuigd leken door deze andere visie op Livia Augusta, dan die van Tacitus, en van Robert Graves. Eigenlijk - was mijn gevoel - bleven de meesten geloven in het verhaal dat Livia Augusta (58 vóór Christus - 29 na Christus) een lelijke gifmengster was geweest. Dat ze dus de hand had gehad in de vele moorden die aan haar worden toegeschreven, door zowel Tacitus als Robert Graves. Want ook de vele natuurgetrouwe afbeeldingen van planten en bloemen in haar villa (ik vergat te vermelden: haar tuinen) zouden er heel wel op kunnen wijzen dat ze een toverheks was geweest, die méér van planten wist dan mogelijke troonopvolgers (anderen dan haar eigen kinderen) lief was.
De gifmengster.
Achterdocht is goed. Zeker als er het stempel van een accountant op staat.
Achterdocht is beter; beter dan naïviteit, dat is zeker.
Achterdocht is het beste.... als de beweerde feiten ook werkelijk bewezen kunnen worden.
Ik was eigenlijk benieuwd wat een professor van dit boek, of nog beter: van het leven van deze vrouw, zou zeggen. Immers, we konden ons gemakkelijk van de argumenten van Matthew Dennison ontdoen, omdat hij 'maar' journalist was. Had hij het hele idee van de rehabilitatie van Livia niet veel te gemakkelijk omarmd? (Senia-vraag nummer zoveel.)
Gelukkig vond ik zo'n professor op internet, namelijk Anthony A.Barrett; hij schreef het boek Livia, First Lady of Imperial Rome.
Het verscheen in 2004, en is een uitgave van de Yale University.
Anthony A. Barrett, geboren 1941. Publiceerde meerdere boeken over de Klassieken.
Het was ons (Senia-groep) ook al opgevallen, dat er dit keer recensies ontbraken in ons Senia-blaadje.
Maar ook hier hielp internet weer - zij het dat de recensie die het interessantste was in het Engels was. Hij is te vinden onder deze link: UNRV History, en is van de hand van de historica Lindsay Powell.
Enkele interessante punten haal ik naar boven: Dennison gebruikt zijn bronnenmateriaal niet altijd goed (zo gebruikt hij een hedendaagse bron voor de tijd van toen), en hij moet wel erg vaak dingen veronderstellen, aannemen, erover speculeren, bouwen op waarschijnlijkheden enzovoorts. Dit is ook kritiek die vanmiddag in onze groep duidelijk te horen viel.
Ook valt Lindsay over 'onze' kritiek, dat Dennison zo vaak herneemt en heen en weer springt in de tijd. Dat komt, omdat hij nu eens chronologisch werkt, dan weer thematisch. Het maakt het boek wat chaotisch.
Tot Dennisons eer zegt zij, dat hij eerlijk is, en niet verder gaat dan hij het zeker weet. De recensent concludeert dat Dennison met zijn visie op Livia, 'largely succeeded' is; dat die 'more balanced' is dan die van voorgangers; hij ziet haar als een vrouw met een 'great loyalty to her husband and sons'; met een 'strong character', en toch 'temperate in her emotions'; een 'devout believer' en een 'charitable benefactor' voor minder gefortuneerde vrouwen. Ze heeft een 'appreciation for natural beauty and the tranguile pleasures of a garden.'
Met andere woorden: de recensent vindt dat Dennison geslaagd is. En tóch.... blijft volgens haar Livia 'tantalizing enigmatic nonetheless by the end of the book'.
Op dezelfde website wordt Dennison's boek vergeleken met dat van die andere schrijver over Livia, Anthony A. Barrett: Livia, First lady of Imperial Rome, by Anthony A.Barret; zie Anthony A. Barret.
'Rescuing' Livia (van Tacitus' zienswijze) was niet nieuw, dat deed in 1934 Charlesworth al, die noteerde dat de hele vergiftigingsmythe 'a farrago of nonsense' was (ratjetoe aan onzin).
Weinig geleerden zullen die gifmengverhalen tegenwoordig nog voor waar houden.
Barrett ziet Livia als Rome's First Lady, te vergelijken met de Amerikaanse First Lady. Niet bekleed met macht, maar bepaalde deugden belichamend.
Deze rol heeft ze volgehouden tot aan haar dood.
Ze had een speciale rol in de staat, en wilde die rol ook. Ze was genereus, een vriend, patrones en een weldoener; ze was een groot wijnkenner, en kenner van tuinieren; ze was obsessief bezig met gezondheid, lang leven, en alternatieve geneeswijzen; ze hield wijngaarden, en een speciale vijgenboom - waaruit heel wel het sprookje kan stammen van de vergiftigde vijg voor Claudius; ze had humor, en was bijgelovig; ze kleedde zich eenvoudig, maar had anderzijds allerhande slaven voor haar haar, haar juwelen en haar kleren. Ze had een paar goudsmeden in dienst. Ze zocht het gezelschap van een bepaalde filosoof.
Een (tweede) groot deel van Barretts boek gaat over de verhouding tussen moeder en zoon, Tiberius. Onder haar man zocht zij geen macht, onder haar zoon probeerde zij die invloed te forceren. Haar zoon gunde haar die macht niet, zij daarentegen had hem nodig om een zekere erkenning van hem te krijgen.
Barrett raadpleegde veel primaire bronnen, en wijdt veel woorden aan Tacitus - de man die de gifverhalen de wereld in bracht. Barrett concludeert, dat Livia wel ambitieus was voor haar zonen, maar plichtsgetrouw bleef ten opzichte van de Republiek.
Opmerkelijk dat beide uitgebreide recensies op dezelfde historische website staan, en ook worden beide boeken vergeleken: Dennison zou meer voor het grote publiek geschreven zijn, Barrett meer voor de historici.
Ik vond verder nog hier recensies: The Independent en The Daily Mail.
Ik besluit met nog enkele gevonden citaten; de dik gedrukte zinnen benadrukken wat ik zocht (en vond):
Livia (58 BC-29 AD), the wife of the first Roman emperor, Caesar Augustus, and mother of the second, Tiberius, wielded power at the centre of Roman politics for most of her long life. Livia has been portrayed as a cunning and sinister schemer, but in this biography (the first in English devoted to her) Livia emerges as a much more complex individual. Achieving influence unprecedented for a woman, she won support and even affection from her contemporaries and was widely revered after her death. Anthony A. Barrett, author of acclaimed biographies of Caligula and Agrippina, here examines Livia's life and her role in Roman politics. He recounts the events of her life, from her early days as a member of the wealthy and powerful Claudian family through her final conflicts with the new Emperor Tiberius. Barrett also considers how Livia helped shape the pattern of Roman government that prevailed for the next four centuries.
This is the first biography in English of one of Rome's most famous and infamous women, Livia (58 BC-AD 29), wife of Augustus and mother of Tiberius, who dominated imperial politics for decades. The first half of the study presents a chronological history of her extraordinary life followed by a thematic exploration of the huge influence she had which was a continuous source of contention between Livia and Tiberius. Almost half of the book comprises appendices, sources and notes, leaving the first part of the study more accessible to general readers. This is a scholarly work which strives to correct the lasting impression that Robert Graves (in I Claudius ) has left of a manipulative murderess.
Born in 1941, Anthony Barrett is a classics professor at UBC. He co-authored the first major critical study of Yorkshire-born architect Francis Mawson Rattenbury (1867-1935), with Rhodri Windsor Liscombe, a UBC Fine Arts professor, in 1983, after co-writing a British version of Rattenbury's life and famous murder in 1980. Rattenbury's most famous architectural projects in British Columbia are the Legislative Buildings and the Empress Hotel. Anthony A. Barrett also wrote Caligula: The Corruption of Power (Yale University Press, 1998).
Wikipedia geeft ten slotte een overzicht, tot en met de jongste bronnen.
In zover moet ik mijn medelezers gelijk geven: zeker is niets. maar waarschijnlijk, of aannemelijk vind ik het, dat Dennison een juist beeld van haar geeft.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten