Another year, Mike Leigh, 2010.

Vijf dikke rode sterretjes kreeg deze film in de VPRO-gids, crijdag jl. werd hij uitgezonden op CANVAS.

Hij werd geprezen vanwege 'het gewone', dat in de film nergens verveelt, juist zijn waarde krijgt. Het verhaal gaat over een iets ouder echtpaar, Tom en Gerri (ja, de grap wordt in de film gemaakt). Hij is geoloog, zij is gedragstherapeute. Ze zijn gelukkig met hun zoon, met hun tuintje, met hun werk en met de vrienden die ze hebben. Een daarvan is Mary, gespeeld door Lesley Manville. 

Lesley Manville als zichzelf 

Mary is niet erg gelukkig, al verbergt ze dat onder een hoop gelach en gekir. Ze is gescheiden en heeft behoefte aan liefde, aan een man. Ze klampt zich aan het echtpaar vast. Ik snapte gewoon niet dat die mensen zo geduldig met haar waren, ik zou zo'n vrouw die zich dronken drinkt in mijn  huis niet goed kunnen velen. Trouwens, waarom geven ze haar zoveel drank, dat ze niet eens meer naar huis kan?

Tom en Gerri, gespeeld respectievelijk door Jim Broadbent en Ruth Sheen. Zoals ik ergens las: hij met te veel kin, zij met te weinig.

Deel van de cast in Cannes 

Mary 

Het verhaal is opgebouwd volgens de vier seizoenen, te beginnen met de lente. Mary droomt van een klein rood autootje, dat haar meer vrijheid zal bieden. Ze ontpopt zich als een bitch als de ook al zielige, obese Ken met haar meerijdt. Voor zo'n zelfde figuur als ze zelf is voelt ze alleen maar minachting.

Twee verloren zielen bij Tom en Gerri, Ken en Mary. Wat zouden ze elkaar kunnen helpen. Maar Mary denkt dat ze wel wat beters kan krijgen en is erg onvriendelijk. 

Maar echt mis gaat het, als de zoon des huizes met een vriendin thuis komt. Mary is bepaald onbeschoft tegen hem. Tom en Gerri nodigen haar niet meer uit.

Intussen overlijdt de vrouw van Toms broer. Wat dáár thuis gebeurt, met een akelige zoon die de begrafenislunch vreselijk verstoort, is pijnlijk, al wordt er ook nu niet meer getoond dan wat er werkelijk wordt gezegd en gedaan. De broer van Tom zal een poosje bij Tom en Gerri in huis komen.

Ik was erg onder de indruk van deze actrice, die een gescheiden vrouw speelt die zich vastklampt aan anderen en veel te veel drinkt. Ze heeft hulp nodig. 

Dan staat opeens Mary uit zichzelf weer op de stoep. Ze mag binnenkomen, weet zowaar tot de haast 'bevroren' broer van Tom door te dringen. je ziet aan haar dat ze wanhopig is, de rode auto heeft geen geluk gebracht, integendeel nog meer ellende. Ze betuigty diep berouw en spijt tegenover Gerri, die nu wel laat merken dat ze genoeg van haar gedoe heeft. Ze mag blijven eten. De zoon met zijn vriendin komen ook. Het einde vond ik dan weer wel ijzersterk: Mary zwijgt, in tegenstelling tot al haar eerdere drukte. De anderen praten aan tafel levendig over allerlei leuke dingen waar ze geen deel aan heeft. Ze glimlacht eens verlegen naar de stille broer, die zijn hapje eet. Einde film.

Weer een ander gezicht van haar. 

Haar 'niets aan de hand-gezicht.' 

Ze heeft zich in het hoofd gezet dat de 30-jarige zoon iets voor haar zou kunnen zijn.  

Tevreden in bed.

Zoon Joe met vriendin Kathy. Hoe goed is invoelbaar dat Mary zich niets bij hen voelt!

De regisseur Mike Leigh. Hij heeft een grote reputatie. Ik kende hem alleen van Vera Drake.

Imelda Staunton; heeft piepklein rolletje in Another Year

Trailer

 

 

Oorlog en Vrede, Lev Tolstoi, deel 2. Oorspronkelijke uitgave 1869.

Het is ons gelukt, deel 2 van Oorlog en Vrede van Tolstoi hebben we nu ook achter de kiezen.

Mijn uitgave is een oudje, van mijn moeder nog. Met soms leuke, ouderwetse spelling en niet meer gebruikte woorden.(Bijvoorbeeld: bilboquet spelen: kinderspel dat niet meer bestaat, vangbekertje o.i.d. )

Het was ons een waar genoegen ook dit deel in kleine stukjes, steeds 's avonds na de warme maaltijd, tot ons te nemen. Er waren af en toe taaie gedeeltes, ook dat moet gezegd: Tolstoi kan het niet laten tussen alle bedrijven van de verhaallijn dóór verklarend op de voorgrond te treden, en je op te zadelen met zijn kijk op de geschiedenis. Zo hangt hij  bijvoorbeeld hele filipika's op over wat nu precies de krachten zijn die tot een oorlog leiden. Voor mij gelden die passages als oponthoud van het verhaal, het is als stilstaand water, niet  interessant. - Nu ja, soms een beetje, maar hij gaat soms bladzijdenlang door, dan is het echt niet leuk meer.

Russische uitgave

In deel 2 zien we het toppunt van de oorlog, de verovering van Moskou, en de terugtocht van de Fransen. Helena, de vrouw van Pierre sterft, gelukkig maar, het was gewoonweg een kreng. Ook vorst Andrei Bolkonski sterft, en dat is in het boek een heel mooie passage. Tolstoi kan prachtig  schrijven over het stervensproces, zoals ook in De dood van Iwan Iljits (een heel ander boekje) te lezen is.

Prachtige novelle van Tolstoi

Andrei bereikt een soort staat van verlichting en verzoening. En dat is weer heerlijk voor Natasja, de ongerepte ziel die haar verloofde Andrei toch maar in de steek gelaten had, maar nu (gelukkig voor haar ziel) Andrei in zijn laatste uren kan verplegen. Dit doet ze samen met zijn zus, vorstin Marja Bolkonski.
De man die Natasja wilde schaken, is omgekomen in de oorlog.
Een ander slachtoffer van de oorlog is Petja, de ongeveer 15-jarige zoon van de Rostows. Ook dit verhaal is hartverscheurend, en prachtig van spanningsopbouw.
Met Pierre en vorstin Marja komt alles helemaal goed, Pierre verbindt zich met Natajsa, Vorstin Marja met Nikolai Rostov. Zo kunnen we in de epiloog genieten van een mooi nageslacht van deze twee echtparen, waarbij de oude gravin Rostov gelukkig als 'ouwetje' inwoont. (De oude graaf is intussen ook gestorven; zijn onnoemelijk hoge schulden zijn betaald dank zij het huwelijk tussen Nikolai en Marja. Maar - het moet gezegd - Nikolai werkt als een paard en verdient zelf ook al het geld dat nodig is. Sonja woont ook in, hetgeen een beetje treurig is: het was een leuk kind, de liefde tussen haar en Nikolai leek onverwoestbaar, toch kregen ze elkaar niet. Ten slotte woont de zoon van graaf Andrei daar, een weesjongen.
Tolstoi heeft met Oorlog en Vrede willen aantonen, dat de levens van mensen van te voren vastliggen, en niet anders kunnen verlopen dan ze doen.
Grote gebeurtenissen als oorlogen vinden plaats door de wil van de massa's, niet door die van enkelingen.

Tolstoi in drie verschillende levensfases uitgebeeld.

Misschien zag hij er zo uit (links)in 1869, het jaar van verschijnen van Oorlog en vrede; hij was toen 41. Rechts als oudere man.

De geschiedenis van Oorlog en Vrede heeft ons ertoe aangezet om als volgende boek te lezen 1812, Napoleons Fatale veldtocht naar Moskou. Leuk om onze kennis te verdiepen, en het verhaal 'eens van een ander' te horen.. 

Volgende voorleesboek van Ton en mij. 

Meest recente biografie, Andrew Roberts.

Bovendien ben ik zelf begonnen in deze lijvige biografie van Napoleon. Aangestoken door een goede recensie van dit boek door de VPRO op OVT, op zondagmorgen.

Ik zal erover schrijven, te zijner tijd!

 

Ten slotte:

Achter DEZE LINK  zit mijn blog naar deel 1, en achter DEZE mijn blog naar de film met dezelfde titel van Sergei Bandoertsjek.

De Ondergang van Naarden, Lambertus Hortensius van Montfoort, 1572.

Het boekje, eindelijk van het Latijn naar kloppend Nederlands vertaald. 

Afbeelding van de stadsbrand, 1572

Dit is een leuk, klein boekje, uit het Latijn vertaald door W. Boekelman. Het is oorspronkelijk in het Latijn geschreven door Lambertus Hortensius van Montfoort. Wie was dat eigenlijk?
Ton en ik kennen nog goed de Lambertus Hortensiuslaan in Bussum, de verlenging van de Brinklaan richting Naarden. Ton is in die straat geboren, ik geloof ook de andere zes broers en zussen. Het was een huis van Te pas & Gebben, een bouwbedrijf, Ton weet niet meer welk nummer. Later verhuisden ze naar het huis van Oma op Brinklaan 7, even verderop.

Plaatjes uit de buurt van de Lambertus Hortensius, zoals het er in Tons jeugd uitgezien moet hebben. Hier een foto van de laatste rit van de Gooise Tram, ergens in de vijftiger jaren. Ook voor deze laatste maal wordt de 'tram' vooraf gegaan door de man met de rode vlag. Dat beeld zou voor altijd uit het straatbeeld van het Gooi verdwijnen. Hier de oversteek van de oude rijksweg.

 

 Getooid met bokkenhoorns en slingers rijdt de 'tram' na de oude rijksweg 1 overgestoken te hebben via de Lambertus Hortensiuslaan z'n laatste meters. 

Lambertus Hortensius is de zoon van een tuinman uit Montfoort; het beroep van Papa verklaart zijn naam: Lammert ten Hove, was de gewone Nederlandse naam van de zoon. Maar een geleerde als hij verlatiniseerde zijn naam.
Hij studeerde in Leuven, dat toen (hij leefde van circa 1500 tot 1574) een belangrijke universiteitsstad was. Hij kende goed Latijn en Grieks. Hij werd tot priester gewijd, maar dat belette hem niet twee zonen te verwekken bij zijn huishoudster. Hij heeft o.a. in Utrecht en in Deventer gewoond. Daar had hij zeer waarschijnlijk contact met de Broeders des Gemeenen Levens, de humanisten van die tijd.  Ten slotte kwam hij in Naarden terecht, waar hij meer dan dertig jaar gewoond heeft. Hij was daar rector van de Latijnse school. Zijn zoon Augustinus kwam om bij de Spaanse moordpartij  in 1572.
Hortensius was, hoewel katholiek, op de hand van de hervormers. Hij geldt als humanist. Hij schreef enkele geschiedkundige werken, o.a. over de strijd tussen protestanten en Karel V (De Smalkaldische Oorlog; dit werk was internationaal belangrijk), over de Wederdoperse opstand in Münster, de Wederdopers in Amsterdam,  en dit boekje, over Naarden. Zijn stijl geldt als helder en pragmatisch.

Het boekje zelf is een drieluik: het is de tekst van Hortensius, Leven en Werk van Hortensius, door Cok de Zwart, en ten slotte enige geschiedkundige aantekeningen door A. Perk.

Het is interessant te weten, dat deze tekst al eerder is uitgegeven door ene professor Peerlkamp, negentiende eeuw. Maar deze geleerde heer maakte een potje van de vertaling. De onderhavige volgt  het origineel op de voet.

Naarden vestingstad nu. 

Het verhaal zelf  gaat over méér dan de ondergang van de stad, het behandelt ook in kort bestek de ontstaansgeschiedenis ervan. De volledige titel in het Latijn luidt: De origine et interitu oppidi Nerdae Liber. De stad is gesticht door Keizer Otto I, ergens rond 900. Het lag eerst dichter bij de Zuiderzee, maar de talrijke overstromingen deden de stad zich steeds verder terugtrekken.
Naarden maakt deel uit van Het Gooi, en is al eens eerder verwoest geweest. De stad werd welvarend door de lakenindustrie. Laken is een soort wol. Laren en Hilversum waren in het Gooi gerechtigd schapen te houden. (Onze lakens voor bed en tafel hebben dus niks te maken met de lakense stoffen waar we het hier over hebben.)

Huidige schaapskooi bij Laren

Oude plaat van schaapskooi bij Hilversum

Pak voor de Zweedse koning Gustaaf Adolf II, van donkerpaars laken en goud. 

Bij de Staalmeesters van Rembrandt hebben we ook te maken met de lakense stoffen. Zij keurden de rollen lakense stof, en hechtten er de zogenaamde spekjes aan, lakenloodjes.

 De geweven wollen stoffen zijn in stevige linnen hoezen verpakt.

'De mannen werkten op het land en hun vrouwen kamden en sponnen de wol die jonge meisjes hadden gekaard, andere mannen weefden de lakens die door talrijke volders glad werden gemaakt met vollersaarde en urine.' Ziedaar de lakenindustrie in een notendop van het oude Naarden.
Ook de andere Gooise plaatsen worden kort beschreven, de troebelen die er waren om land, de piraterij die ook op de Zuiderzee plaats vond, de bestuursinrichting onder de baljuw,  enzovoorts.

Dit is het landhuis Oud Bussem in 2010. In 1570 schonken de besturen van Naarden en de Gooise dorpen het landgoed Oud Bussem aan Paulus van Loo, de Baljuw van Gooiland. Het zegt wel iets over de rijkdom van 't Gooi!

 

Een aardig detail van het dagelijks leven toen vond ik, dat  de jacht geoorloofd was, maar niet  op konijnen.

Er was strijd om land met vooral Utrecht, de Gooise ingezetenen gingen daarop af met knuppels, gaffels en mestvorken. Zoals we ook bij het leven van Johann de Wit hebben kunnen lezen, maakten de mensen soms ook korte metten met mensen met bestuursfuncties die hun werk volgens hen niet goed hadden gedaan. 
Naarden was welvarend, en bracht ook wat geleerden voort. Vandaar ook de stichting van een Latijnse school waar Hortensius les gaf. De mensen waren godsdienstig. Een schuttersgilde bewaakte de orde.
Ten tijde van de Beeldenstorm kwamen de Geuzen in de stad gelegerd, Naarden werd als garnizoensstad gebruikt. Dit was natuurlijk tegen de zin van de hertog van Alva. Zijn zoon, Don Frederik, rukte op tot de stadspoorten.

Fadrique Álvarez de Toledo, oftewel Don Frederik, zoon van de Hertog van Alva. Leider van de Spaanse killers, die het Bloedbad te Naarden aanrichtten.

Zijn gehate vader, Fernando Álvarez de Toledo, 'onze' hertog van Alva.

Uit vrees voor wraak lieten de Naardense ingezetenen hen binnen, en smeekten om hun leven. Maar in en bij het stadhuis vermoordden de Spanjaarden  700 mensen, velen op gruwelijke wijze. Hierbij waren ook ouderen, vrouwen en kinderen. Hortensius beschrijft het geheel onverbloemd, maar niet zwelgend in de ellende.  Toch zat zijn eigen zoon Augustinus hier ook bij.

Gevelsteen te Naarden die herinnert aan het bloedbad van 1572, door de Tercio's, de Spaanse soldaten. 

Naarden werd verwoest: de Spanjaarden stichtten brand en braken de stadsmuren af.  Hortensius verdween in 1572 naar Utrecht, maar keerde in 1573 terug en ging in een hofstede 'de Hoogen Eng alias Crailoo' genoemd, onder Huizen, wonen, waar hij in 1574 overleed. Zijn graf is in de Grote Kerk te Naarden.

Grafsteen Lambertus Hortensius, Grote Kerk Naarden. Helaas niet te lezen. Er staat:  "Hier ligt begraven het lichaam van Lamvertus Hortensius, een man van grote geleerdheid, een voortreffelijk letterkundige, een vernuftig historicus en een scherpzinnig leider der Naardense jeugd."

 

Deze tekst staat op de grafsteen van Hortensius in de Grote Kerk in Naarden. Op de grafsteen staat in het kort zijn leven beschreven. Hij was leraar en schrijver van historische boeken. Bij zijn geboorte rond 1500 heette hij Lammert ten Hove.

Gezicht op de Grote Kerk Naarden, zoals geschilderd door Izaak Jakobszoon van Ruisdael, geboren te Naarden. Laatste rustplaats van Hortensius.

De stad Naarden kreeg zijn nieuwe uiterlijk in 1672, na de verovering door de Fransen, die de stad in dat jaar zonder slag of stoot innamen. Toen werden o.a. ravelijnen aangebracht. Later is er nog een keer een uitbreiding geweest. Maar deze stadsontwikkelingen vallen uiteraard buiten het bestek van dit leuke boekje.

Bastions en ravelijnen van Naarden; sinds 1672.

En zo in het echt, vanuit de lucht.

Lambertus Hortensius van Montfoort

Voor wie meer van het proces van het laken maken willen weten, verwijs ik naar de site van de LEIDSE LAKENHAL: 

Ziehier bijvoorbeeld een plaatje van de site van de Leidse Lakenhal over het vollen en verven.

 

Later is natuurlijk nog veel meer over Naarden geschreven, onder anderen door P.C. Hooft, in zijn werk De Nederlandsche Historiën. Hooft was trouwens ook baljuw van 't Gooi, zijn zetel was toen het Muiderslot.

P.C.Hooft, 1581-1647; baljuw van 't Gooi in later tijd.

P.C.Hooft zetelde als baljuw in het Muiderslot

Ook hij stelde de geschiedenis van Naarden te boek in zijn Nederlandsche Historiën

De Tsjech Jan Amos Komensky, oftewel Jan Amos Comenius, hier geschilderd door Rembrandt. Comenius is een andere beroemde zoon van de stad Naarden, uit een iets latere periode. Ter completering van de geschiedenis van de stad voltooi ik mijn blog met de vermelding van zijn naam. Er is een mausoleum (nu museum) in de stad, waar Comenius (1592-1670) begraven ligt. Comenius was theoloog, filosoof en pedagoog.

 

Via DEZE LINK kom je bij een krantenartikel over het boekje, met een foto van de vertaler, W.A. Boekelman.

 
EEN AANVULLING.
Ik sloot mijn blog redelijk tevreden af vandaag, en ging de krant lezen. Daarin stond een paginagroot artikel over Dordrecht: op Koningsdag 2015 opent de Koning daar de zaal, waar in juli 1572 bestuurders van twaalf steden uit Holland bij elkaar kwamen voor de zogeheten Eerste Vrije Statenvergadering. Het vormde de allereerste stap naar de vorming van de onafhankelijke Republiek der Nederlanden.
De zaal is onderdeel van het nieuwe museum Het Hof van Holland.

Hof van Holland, in oud Augustijnenklooster, Dordrecht.

Eerste pagina van de Eerste Vrije Statenvergadering.

Het bloedbad van Naarden vond plaats in december van datzelfde jaar.  

The Manchurian Candidate, Jonathan Demme, 2004.

Wikipedia

Hoes

Het boek waarnaar de film is gemaakt. Overigens was er al een eerdere film in 1962.

Denzel Washington, als Major Bennett Marco.

Congressman Raymond Prentiss Shaw, door Liev Schreiber

Kimberley Elise, als Eugenie Rose

Marco bevrijdt zich van een geïmplanteerde chip in zijn rug.

Meryl Streep, als Raymonds moeder; het brein achter het complot.

Het moederszoontje wordt overtuigend gespeeld.

Raymond krijgt iets in het hoofd geplant.

 

Jocelyn Jordan, de geliefde van Raymond die niet aan de eisen van Mama (Streep) voldoet.

Trailer

Spannende film, met lekker veel onzin. Zit goed in elkaar, en blijft tot en met de ontknoping kloppend.

Congresman wordt met de hulp van Mama president. Maar daar zijn wel machinaties voor nodig. Denzel en Liev zijn beiden door een futuristische enge firma geopereerd en voorzien van chips, die bestuurd worden door slechteriken. het verleden wordt gewist, en een nieuw geheugen ingevoerd. Alleen in hun dromen komt de werkelijkheid terug.

Marco wordt geholpen door de aardige Eugenie Rose, die van de FBI blijkt te zijn.

Uiteindelijk schiet Marco Raymond en diens vreselijke moeder dood, maar hij doet dit weer in opdracht. Rose bevrijdt hem van de schuld, een van de initiators van de firma Manchuria draait voor de misdaad op.

Lekker ontspannend.

De regisseur