Oh Boy, Jan-Ole Gerster, 2012.

Deze film zag ik vlak nadat hij in Nederland was uitgekomen in Eye. Ik vond hem toen wel aardig, maar veel was me er niet van bijgebleven.

Hoes

Nu kwam ik de dvd tegen bij het snuffelen bij de bieb, ha! Oh boy nog maar eens gekeken, te meer omdat Ton hem destijds zo leuk vond. En omdat hij zo wordt geprezen omdat hij zich in het hedendaagse Berlijn afspeelt. Nou vind ik dat wat overdreven: ik herken niks. Je ziet enkele keren een U-Bahn langs razen, maar ik heb geen idee waar dat allemaal is.

Waaróm ik zo weinig onthouden heb, kwam doordat de film me bij de eerste keer kijken elke keer op het verkeerde been zette. Ik verwachtte steeds onheil, maar dat kwam niet.

Nee: het is geen gewoon verhaal, maar een aaneenrijging van ongemakkelijke momenten. Bijvoorbeeld: de hoofdpersoon, een jonge man genaamd Niko Fischer, wil stiekem weg van het bed van zijn vriendinnetje, maar zij ontwaakt, betrapt hem bij zijn voorgenomen vluchten en stelt hem allerlei vragen. Hij ontkomt er niet aan te zeggen dat hij gewoon niet meer verder wil met haar.

Of: hij ontmoet een meisje van vroeger, die hij altijd gepest heeft omdat ze zo dik was. Zo erg, dat ze zelfs zelfmoord had willen plegen. Of: zijn vader vernedert hem omdat hij geen golf kan spelen. Wat weer als diepere achtergrond heeft, dat de zoon zijn vader steeds heeft voorgelogen over zijn studie, waarmee hij allang gestopt is. En Pa al die tijd maar lekker door betalen! Nu heeft Pa de  bankrekening van zoon opgeheven, zoek het lekker verder zelf uit, joh! Of: Niko bestelt een koffie, een gewone koffie, maar die bestaat in dat tentje niet. De gewoonste koffie kost hem 3,80 o.i.d., en dat heeft hij niet. Hij probeert dan het geld terug te pakken, dat hij net aan een bedelaar gegeven heeft. Maar daarbij wordt hij betrapt door een voorbijgangster...

Met Julika uit zijn jeugd lijkt zich een leuke vrij-scene te ontwikkelen. Maar zij wil dat hij iets zegt als: ik wil dit lekkere dikkerdje neuken (ze is nu graatmager). Dat vindt hij toch te bizar, waarna zij hem de huid volscheldt.

Een van de laatste gebeurtenissen is een ontmoeting met een man die zestig jaar geleden meegemaakt heeft dat zijn vader de ramen ingooide van een etablissement. De man stoort hem eigenlijk, hij wil alleen zijn. Toch luistert hij naar zijn verhaal. De man gaat naar buiten en valt voor dood neer. Niko Fischer begeleidt hem naar het ziekenhuis, brengt daar zelfs de nacht door. Bij de dageraad is de man gestorven. Niko gaat naar een café, en bestelt en krijgt eindelijk de koffie, die hij de hele tijd al wilde hebben, maar nergens kreeg. - Einde film. 

Vreselijke vader die zo goed kan golfen. 

Alleen maar 'rare' koffie, en duur.  

Zóó dik was 'Julia de Pot' 

Met zijn vriend Matze 

Wordt het nog wat met die Julika?

Eindelijk: koffie. De titel is later veranderd van Oh Boy naar A Coffee in Berlin.

Trailer

Jan-Olof Gerster

 

 

The Piano, Jane Campion, 1993.

 

Iederéén kent deze prachtige film. Ik natuurlijk ook, ik zag hem in 1993 al, en zeker nog wel een tweede en misschien zelfs nog een vierde keer. En daar is dan vrijdagavond nóg een keertje bijgekomen.

Een 'net iets te veel geprezen film', stond in de VPRO-gids. Ja, waarom eigenlijk 'te veel geprezen'? Is het prijzen gemeengoed geworden? Ik kan er niets bij bedenken.

De film is bekroond met een aantal prijzen. Terecht. En er is ook zeer veel over geschreven. Een vrouwelijke film tegen het patriarchale; met de vrouwelijke seksualiteit centraal, dergelijke dingen. Ook waar, natuurlijk.

 

Hoes

Dochtertje Flora McGrath, gespeeld door destijds 11-jarige Anna Paquin 

Anna Paquin in 2012.Zij was in 1994 de jongste Oscar-winnaar, voor 'best supporting role'  in The Piano.

Net aangekomen in Nieuw Zeeland, voor een door de vader van Ada McGrath's gearrangeerd huwelijk 

Ze lijken erg op elkaar, moeder en dochter. Hun verhouding wordt in de een of andere case-study op internet 'symbiotisch' genoemd 

Nadat Ada's vinger is afgehakt. Je leeft als toeschouwer sterk met haar mee 

Sam Neill speelt de verlegen en impotente echtgenoot Alisdair Stewart.  

Ook weer zo'n aangrijpend moment, prachtig gefilmd.  

De sexy minnaar, George Baines, door Harvey Keitel. Met Maori-tatoeages. 

Jane Campion 

In elkaars armen, Baines en Ada; overspel. 

Sensaliteit 

Indrukwekkend hier de zee; elders de bossen, de modder. 

Het leven na het drama 

In dit stadium wordt Ada eigenlijk gebruikt als hoer, ze betaalt Baines voor haar piano. Later wordt hun verhouding anders, dan wordt duidelijk dat het om liefde gaat.  

Trailer

Ik vond het wel grappig om te zien welke stukken uit een film ik vergeet. Zo wist ik nauwelijks meer iets van de andere spelers rond dit drama, de buren en de Maori's. De vrouw met die vreselijke zwarte pukkel op haar kin! Of het schaduwspel van Blauwbaard, waarin de bijl als het ware een voorafschaduwing vormt van het werkelijke drama van de film.

Ik was ook vergeten dat Ada voor elke toets moest betalen. En de boodschap die ze met een toets via haar dochtertje wilde overbrengen - hetgeen door de feiten veranderde in de gruwelijke boodschap van haar afgehouwen vinger!

De prachtige beelden - de golven aan het strand, de kleding, de gezichtsuitdrukking van Ada, het spel van haar dochtertje, de bomen - kwamen weer als nieuw op me over, en bleven nog een tijdje door me heen spelen. Met heel veel genoegen, het blijft een prachtige film!

Oh ja, ook vergeten: Ada spreekt op een gegeven moment tegen haar echtgenoot. Niet fysiek, maar hij hoort haar 'mind's voice' in zijn hoofd. Ze zegt, dat ze soms bang is voor de kracht van haar eigen wil. En dat ze weg wil van hem!

Dat staat hij toe, waarmee de weg naar het geluk (bijna) open ligt. Nog even gered worden uit de oceaan...

Afrikaans geheim, Roger Martin du Gard, 1931.

Uit het Frans vertaald, oorspronkelijke titel Confidence Africaine. Novelle.

Boekje

Het is maar een piepklein boekje, zo'n veertig bladzijden. Het gaat over een incest-verhouding tussen een broer en een zus van lang geleden. De man, Leandro, doet zijn bekentenis aan de schrijver.

MdG schreef deze novelle in een periode van gedwongen rust terwijl hij bezig was met deel 7 van de cyclus Les Thibault.

Het verhaal is een soort stuivertje wisselen tussen fictie en werkelijkheid. Het maakt deel uit van een brief die MdG schrijft aan zijn hoofdredacteur, als antwoord op de vraag of hij 'nog iets heeft liggen'. MdG schrijft dat hij een verhaal heeft liggen dat hij 'zonder literair oogmerk' geschreven heeft op een mailboot waarmee hij uit Afrika kwam. Daartussendoor spelen de gedachten van de schrijver, die door Leandro (boekhandelaar, de verteller van het geheim) 'meneer du Gard' wordt genoemd. 

Roger Martin du Gard

Ook in dit werk gaat het MdG helemaal niet om de veroordeling van incest. Diezelfde houding troffen we al aan bij De Thibaults, en bij De Verdrinking. Gide had als kritiek, dat hij het spijtig vond dat het kind van Leandro en Amalia (de vrucht van hun verhouding) ziekelijk was. Alsof MdG daarmee impliciet straf op de zonde had laten volgen. Maar het gaat MdG om de werkelijkheid, bij hem is de geloofwaardigheid een wezenlijk element van zijn esthetiek. Het morele/immorele/amorele standpunt ligt op een ander niveau. Hij wilde aan het van a tot z verzonnen verhaal laten zien, in de woorden van Leandro:  '...  hoe vanzelf zulke dingen kunnen gebeuren.'

Zonder daarmee de mensen die het betreft tot monsters te maken.

 

Een schrijver naar mijn hart!

Stralsund: Die Reliefs des Rigafahrergestühls (in de St.Nikolai-kerk)

De schoonheid van onderstaand houten reliëf is niet te vangen in een paar foto's. Ik heb er hier vier afgedrukt, maar het haalt het niet bij de werkelijkheid. Of ook maar bij het boekje dat ik hierover kocht.

Ik vond dit reliëf in de St. Nikolaikerk te Stralsund. In werkelijkheid is het één langgerekt reliëf, de vier stukken horen van links naar rechts aan elkaar.

Er wordt een stukje profane geschiedenis op uitgebeeld. We zien mannen zich bezig houden met de jacht op eekhoorns, en de dieren villen. Verder zien we ze honing halen uit een boomstam, boshoning puren. Ten slotte zien we ze drie produkten aanbieden aan een handelaar: eekhoornbont, was en honing. Alle produkten waren schaars, konden dus alleen maar voor de rijken zijn.

De handelaar woont in een huis met het uiterlijk van een Hansestad-huis. De produkten werden vervoerd van Riga (waar ze vandaan kwamen) naar Stralsund.

Het reliëf is van rond 1365, en is gesneden uit eikenhout.

 

 

Ik laat hier maar één kunstwerk uit de prachtige stad Stralsund zien. Natuurlijk was er zo veel méér! We hebben ons hier een volle dag prima vermaakt, wat een mooie stad!

Maar... zo mooi was het hier niet altijd. Op YouTube vond ik een filmpje met het contrast tussen Stralsund aan het eind van de DDR-tijd, en de tegenwoordige tijd:

 

Stralsund 1990 vs. 2010

Buddenbrooks-haus, Lübeck.

In Lübeck bezochten we ook het Buddenbrooks-house. Het museum is gewijd aan de gebroeders Thomas en Heinrich Mann. Het is een pand van 1753, en er zijn twee kamers ingericht volledig naar de beschrijving in de roman Buddenbrooks van Thomas Mann. Met het boek in de hand kun je als het ware 'door zijn verhaal heenlopen'.

Een van de genoemde kamers in het museum, uit het boek.

Top van de gevel 

Ingang.

Het andere deel van de vaste tentoonstelling is geheel gewijd aan de schrijversfamilie Mann.

Ik heb daar een boekje van gekocht:  

Die Manns, eine Schriftstellerfamilie

 

en ook het boekje: Die Manns, Bilder einer Familie.

 

Vooral met het eerste boekje heb ik een compleet overzicht van wat er ook op de tentoonstelling werd uitgelegd: wie bij de familie hoorde, en wat de belangrijkste levensfeiten waren.

Het boekje met de foto's geven een aardige aanvulling.

Later in de vakantie vond ik nog antiquarisch het boekje  van Katia Mann, Meine ungeschriebenen Memoiren. Het verscheen in 1974. Zij was de vrouw van Thomas Mann, en heeft altijd in zijn schaduw gestaan.

Met de familie Mann ben ik nog niet klaar: ik ben benieuwd naar Faustus van Thomas Mann, waarin hij o.a. schrijft over de zelfmoord van zijn beide zusjes. Ook ben ik benieuwd naar het boekje van Katia.

Thomas Mann won overigens ook de Nobelprijs voor de literatuur, met zijn roman Buddenbrooks. Ik ken het verhaal (over de teloorgang van een graanhandelaar) alleen van de film.

De roman De Toverberg heb ik wel al gelezen.

In het verre verleden heb ik eens een cabaretvoorstelling gezien met vriendin Geert en met Ton van de Pfeffermühle. Een cabaret van Klaus en Erika Mann, zoon en dochter van Thomas.

 

In het Buddenbrooks-house is al het werk van de familie Mann te koop! Dat is ook al heel bijzonder.

Ik kom nog zeker op hen terug. 

Lübeck: Die Altäre des St. Annen-Museum, Brigitte Heise und Hildegard Vogeler, 2008.

Het St. Annen-Museum in Lübeck was beslist één van de hoogtepunten van onze Duitsland-reis van dit jaar. Er was een moderne afdeling waar we zelfs helemaal niet aan toegekomen zijn! We hadden het veel te druk met de religieuze kunst, de beelden en de altaarstukken.
We kochten daar het boekje over de altaarstukken van boven genoemde dames.
Het St. Annenmuseum is in zijn geheel een pracht - een oud klooster met de erin passende sacrale kunst. Maar ook de gewone (oude) kunst- en gebruiksvoorwerpen, muziekinstrumenten enzovoorts, maakten veel indruk op ons. Het was gewoon een prachtig gebouw, met een ware uitstalling van de rijkdom van de Hansestad Lübeck.
De altaarstukken en de beelden gelden als de beroemdste van de hele wereld.

Op de omslag van het boekje: het Antonius-altaaar

Het pronkstuk: altaarstuk van Memlinc 

Museumtuin 

Detail Memlinc 

Oude wetenschapper, vanitas-schilderij. 

Entree

Kruisgang klooster

 

We bezochten hier ook nog een tijdelijke tentoonstelling van de Eerste Wereldoorlog.

En wat heel leuk was: er was een complete oude apotheek ingericht.

Helaas was het maken van foto's niet toegestaan. Géén foto's dus van het leuke apotheekje. 

PRORA: Paradiesruinen; das KdF-Seebad der Zwanzigtausen auf Rügen - Rostock und Zadnicek, 2012

Een mooi boek ter herinnering aan onze vakantie op Rügen, en ons bezoek daar aan de 'Koloss van Prora.
Samen met het veel kleinere boekje Prora, Geschichte und gegenwart des "KdF-Seebads Rügen", van Martin Kaule.

KdF betekent Kraft durch Freude. Dit was een onderafdeling van het Deutsche Arbeiterfront, dat ontstaan was nadat alle vakbonden op staatsbevel ontbonden waren. Hitler wilde daarmee de buitenwacht laten zien dat hij het goed voorhad met de arbeiders: hij zou zorgen dat ze in Prora een goed vakantie-adres kregen. Alle arbeiders zouden daarmee gelijke rechten hebben.
Het was een façade.
De man van de grote plannen was Robert Ley. Hij pleegde in 1945 zelfmoord.
De organisatie DAF grondvestte tal van bedrijven en stichtingen, o.a. KdF en Volkswagen.
Het 'vakantie-hotel' is nooit als zodanig gerealiseerd. Na drie jaar (begonnen was in 1936) had Hitler wel wat anders aan zijn hoofd.
Architect van het 5 kilometer lange bouwwerk was Clemens Klotz. Er moesten 10.000 identieke Doppelzimmer gebouwd worden. Verder een eigen verbinding met het spoorwegnet, een eigen station; woningen voor de bedienden; een eigen school, ziekenhuis, bakkerij, wasserij, bioscoop, zwembaden en sporthallen. Gemeenschapshuizen en een eigen stratenplan.

De bouwvakkers werden tijdens de oorlog ingezet voorandere werkzaamheden, o.a. de Atlantikwall. Een enkel deel van Prora werd bestemd als hospitaal.
Na de oorlog werden er een tijdlang vluchtelingen in ondergebracht. Daarna kwam het Volksleger (van de DDR) erin.

Vanaf de val van de muur staat het weer leeg.
Tegenwoordig zijn er enkele projektontwikkelaars die delen van Prora bewoonbaar maken. Er worden balkons aangelegd, het skelet wordt geheel gezandstraald en opnieuw opgeknapt. Er zitten dure appartementen in. Maar het grootste deel biedt nog steeds een troosteloos aanzien. Wel ligt het prachtig aan de Oostzee.

Volgen hier enkele van onze eigen foto's.

 

Van deze kamertjes waren er 10.000 gepland

Bouwplan 

Deel documentatiecentrum 

 

Oud en opgeknapt naast elkaar  

Helemaal opgefrist.  

Een smalle bomenrij scheidt het gebouwencomplex van de Oostzee. 

De Oostzee, op enkele tientallen meters.

Behalve de luxe appartementen van de projektontwikkelaars is er ook een jeugdherberg gerealiseerd. Ook is er een documentatiecentrum, waar je erg goed wordt voorgelicht. Verder troffen we er nog een bakkertje en een paar cafeetjes aan.

Ten tijde van de DDR zat het Volksleger er.