Eugen Drewermann, interview door Stevo Akkerman, Trouw bijlage zaterdag 22 april 2023.

 

Eugen Drewermann, geboren 1940. 

Met het interview van Stevo Akkerman met Eugen Drewermann van zaterdag 22 april jongstleden ben ik weer helemaal terug in de tijd: de jaren negentig. Het was een tijd dat ik op zoek was naar zingeving, en ik vond die bij Drewermann. 

Als geestelijke gids ben ik hem sindsdien uit het oog verloren, er kwamen anderen voor in de plaats, Meister Eckhart, Rilke, André van der Braak. 

Maar Drewermanns boeken staan nog wel in mijn kast. 

En nu dit mooie interview van Stevo Akkerman met Drewermann,,,, Wat geweldig, ik ben óók fan van Akkerman, dus die twee tezamen... 

Stevo Akkerman

Ik licht een paar puntjes uit het interview:

Dat Drewermann al op 15-jarige leeftijd Kierkegaard las. Kierkegaard, nog zo'n leidsman voor mij. 

Drewermann was weliswaar een katholiek priester, maar hij was geheel en al vrij in zijn opvattingen. Zo was hij er al zeer jong van overtuigd, dat de oplopende kosten van herbewapening in Duitsland niet strookten met het gebod: Gij zult niet doden. En al evenmin met de verdeling van de rijkdom over de wereld: hoe kun je zo veel geld in wapens steken, terwijl zo veel mensen op de aarde in honger en armoede leven... 

Drewermann schijnt overtuigd pacifist te zijn. Tegenwoordig is dat een heel lastig standpunt, met de oorlog in Oekraïne. Het argument vóór geweld is, dat een volk, de Oekraïners, zich niet hoeven te laten afslachten door 'het wilde beest' dat Poetin is. Ik ben het daar van harte mee eens. 

Foto Trouw, 'de koude adem van de Russische beer.'\

Tegelijk opent Drewermann een ander gezichtspunt: al gedurende de hele geschiedenis van de mensheid 'regeert de angst.' Dat maakt dat we al vanaf het prille begin een pijl beantwoordden met een pijl. 

Laatst (vertaalde) boek van Drewermann; verschijnt op 3 juli 2023.

Drewermann stelt daar tegenover, dat je de ander niet moet veroordelen, maar tot begrip van hem moet zien te komen. Ik leg het nu erg kort, te kort, uit, ik ben overtuigd dat Drewermann veel meer diepte aan kan geven aan dit standpunt. Wat mij aansprak, was dat hij niet overtuigd is, dat Poetin alleen maar het kwaad is, en het westen of Oekraïne alleen maar het goed. Er is wel wat meer over te zeggen. Veiligheid, betoogt hij, bestaat pas werkelijk, als we de ander het gevoel van veiligheid kunnen geven. 

Soren Kierkegaard

Drewermann gelooft in een persoonlijke God. Hij gelooft ook in Jezus, en dat Jezus van ons een radicaal standpunt vroeg. 

Dat laatste maakt me wat onrustig, 'Ik wil de boodschap van Jezus als absoluut zien. De man heeft gelijk. Voor hemzelf was het ook een kwestie van zijn of niet-zijn, zo zwaar weegt het.'

Voorlaatste boek, verschenen in september 2022.

De bijbel ziet hij niet als een geschiedkundig verhaal, het gaat niet om de feiten:

'Eigenlijk gaat het om de ontdekking van de poëzie. De Bijbel beat alle mogelijk literaire genres: sprookjes, legendes, mythen, sagen. Daarmee spreken verhalen over wat waarheid is. Goethes Faust is onhistorisch, of Faust ooit bestaan heeft is twijfelachtig, maar het verhaal vertelt waarheid over het menselijk leven. Historisch of niet, dat is waar het om gaat. Zo is het met de Bijbel ook, die is godzijdank geen historisch verslag, maar een richtingwijzer om onze eigen geschiedenis te kunnen veranderen.'

Faust en Mephistoles, schilderij van Anton Kaulbach

Ooit raakt Drewermann in wanhoop, toen hij met menselijk leed werd geconfronteerd dat hij niet met de kerkelijke leerstelligheden kon oplossen. Evenmin bracht de psychoanalyse uitkomst, omdat die de kerk en alles wat daarmee te maken heeft als een waan bestempelde. Hij vond toen uitkomst bij Dostojevski: ''Hij liet me zien hoe ik de Bijbelse geschiedenissen moest lezen, recht doende aan de kerk en aan de psychoanalyse."

Fjodor Dostojevski

'Alles wat ons ontregelt is angst, zegt Drewermann, . 

Freud verklaart dat psychisch. HIj vervolgt: 

'Men kan het kwaad niet bevechten, dat is mijn vaste overtuiging. We moeten begrijpen wat er misloopt, met als doel hulp te kunnen bieden.'

En als slotzin noem ik: 

'De vraag is niet hoe lang we leven, maar hoe goed we leven. Dat zie je bij Socrates, bij Gandhi, bij Jezus; voorbeelden die mij lief zijn. 

Buste Socrates, Louvre.