Eindeloos Bewustzijn, Pim van Lommel 2007 (2009).

 

Boekomslag uitgave 2009. 

De ondertitel luidt: Een wetenschappelijke visie op de bijna-dood ervaring.

Ik herinner me dat ik al heel lang gleden een boek van Pim van Lommel heb gelezen. Maar dat was lang niet zo uitgebreid als dit, met deze wetenschappelijke onderbouwing.
Hoe dan ook, heb ik opnieuw gelezen over de BDE, de Bijna Dood Ervaring, volgens de visie van hartchirurg Pim van Lommel.
Ik ga ervan uit, dat de meeste mensen intussen wel weten wat met een BDE bedoeld wordt.

 

Pim van Lommel.

Om er toch iets méér over te vertellen begin ik maar met een citaat uit Trouw van 19 januari 2021: 

"Cardioloog Pim van Lommel (77) is al ruim 34 jaar betrokken bij onderzoek naar mensen met een bijna-doodervaring (BDE) en auteur van het boek Eindeloos bewustzijn, dat ­alleen in Nederland al een oplage van 150.000 exemplaren heeft bereikt. “Mensen die een ervaring van verruimd bewustzijn hebben gehad, zoals een bijna-doodervaring, veranderen allemaal. Ze krijgen andere inzichten. Het inzicht bijvoorbeeld dat dood niet het einde is. Als we denken dat dood het einde is van wie wij in essentie zijn, dan besteden we vooral aandacht aan het tijdelijke, aan het uiterlijke, geld en macht, maar daar gaat het natuurlijk niet om. ­Onze essentie is heel wat anders en dat inzicht is volgens mij aan het veranderen.”

Korte uitleg, 2.22 minuut.

Ik vervolg het citaat uit Trouw: 

“Als jonge arts was ik een materialistisch denker. Ik had geleerd dat bewustzijn een product is van de hersenen, dat stond voor mij vast. Totdat ik in 1986 het boek Terugkeer uit de dood las van psychiater G.G. Ritchie, die als medisch student stierf aan een dubbele longontsteking, maar door een injectie met adrenaline rechtstreeks in het hart weer terugkwam in het leven. In het boek beschrijft hij zijn zeer indringende bijna-doodervaring. Kort daarna ging hij als hospik het leger in en landde tijdens de oorlog in Normandië, om vervolgens als eerste in een aantal concentratiekampen langs te gaan. Een van zijn indrukwekkendste verhalen gaat over een Poolse man, die iedereen in het kamp aan het helpen was. En hoewel het merendeel van de mensen halfstervend en ziek was liep deze man er al vier jaar sterk en gezond rond. Ritchie vroeg hem hoe het mogelijk was de ellende van het concentratiekamp te overleven. Hij vertelde dat zijn vrouw en kinderen in Warschau voor zijn ogen waren doodgeschoten en dat hij zich op dat moment realiseerde dat hij de keus had: ga ik haten of ga ik liefhebben? Die intrinsieke keuze voor liefhebben gaf hem de kracht om door te gaan. Ritchie herkende die keuze van zijn eigen bijna-doodervaring."

Bestseller van Dick Swaab.

 Dick Swaab. 

Van Lommel beschrijft niet alleen verschillende BDE's, hij maakt ook een begin met het wetenschappelijk onderbouwen van zijn stelling. Dat vind ik het waardevolle van zijn boek, dat hij probeert onontgonnen terrein open te leggen voor de wetenschap. Hij heeft daarbij veel kritiek te trotseren uit de gevestigde ktingen. 

Dezen, de zogenaamde materialistische wetenschappers doen hem af als kwakzalver of  charlatan. Volgens hen is alleen alles wat meetbaar is en materie heeft, waarachtig. Ik noem bij deze kritiek vooral aan professor Swaab, die het boek Wij zijn ons brein schreef. Van Lommel gaat in op diens kritiek op de website, zie DEZE LINK.  In dat artikel wordt de vraag gesteld: als je een niet-materialsitisch wereldbeeld als uitgangspunt hebt, kun je dan spreken van pseudowetenschap? (Gehaald uit het Tijdschrift voor Filosofie en Civis Mundis, 7 februari 2011.

De dood van Socrates, door Jacques-Louis David, Metropolitan Museum of Art, New York. 

Plato schrijft in Phaedra wat Socrates zijn vrienden vertelt op de dag dat hij door de gifbeker moet sterven: 'En noemen wij dat niet de dood: de scheiding en de bevrijding van de ziel uit het lichaam?'

Ik zal nu enkele thema's uit het boek naar voren halen.

Belangrijkste is de vraag, hoe het mogelijk is dat er bewustzijn is na de dood. Als zowel hersenen als hart stil liggen, hoe is het dan mogelijk dat mensen toch een ervaring hebben?

Dat roept de vraag op, of er bewustzijn is na de dood. 

Van Lommel besteedt ook aandacht aan de waarneming, dat mensen die een BDE hebben gehad, veranderd zijn. Zó ingrijpend is de ervaring geweest. 

Hij mmaakt verschil tussen retrospectieve en prospectieve studies. Bij de retrospectieve kunnen mensen reageren op bijvoorbeeld een advertentie: 'Heeft u wellicht ooit een BDE ervaraen?'Prospectief werkt anders: men beandert mensen die een hartstilstand hebben gehad, en vraagt hen of ze iets speciaal hebben ervaren of niet. De prospectieve studie heeft veel meer wetenschappelijke waarde. 

Veel mensn met een BDE ervoeren een tunnel, met licht aan het einde. 

Een prachtig licht een een gevoel van eindeloze liefde en aanvaarding hoorden ook bij de ervaring. 

Ik zag ook, dat er veel meer studies aan het onderwerp gewijd zijn. Ik noem er een paar: Raymond Moody, in 1975 (!); Kenneth Ring, 1980. Ring beschreef onder meer de onuitsprekelijkheid van de ervaring. Ten slotte M.B. Sabon, in 1983.

Hiëronymus Bosch, Dood van een vrek. 

In de Middeleeuwen was er de Ars Moriendi, de kunst van het sterven. De vrek wordt nog steeds verleid door demonen, maar een engel staat ook naast zijn kussen. Zorg voor het hirenamaals. 

Welke veranderingen vonden nou plaats in mensen die een BDE hebben gehad?

Van Lommel noemt de volgende: er is sprake van meer zelfaanvaarding en een veranderd zelfbeeld; er is meer medeleven gekomen met anderen; mensen waarderen het leven veel meer dan daarvoor; er is geen angst meer voor de dood, en er is geloof ontstaan in een leven na de dood; de kerekelijkheid is afgenomen, daarentegen zijn de religiezue gevoelens toegenomen; er is sprake van een toegenomen spiritualiteit; zintuigelijk ervaringen zijn vaak verhevigd, en er is sprake van verhoogde intuïtieve gevoelens. 

Een andere pionier op dit terrein.

Volgens Van Lommel is het een onbewezen hypothese dat bewustzijn en herinneringen exclusief in onze hersenen worden geproduceerd en opgeslagen. Veel is nog onbekend over de functie van onze hersenen in relatie tot gedachten en gevoelens. Ik citeer: 

"Je bewust zijn van jezelf en je omgeving en het hebben van gedachten en gevoelens is niet afhankelijk van één actief plekje in je hersenen, maar vereist een functionerend netwerk van vele centra. En dit geldt ook voor bewuste aandacht bij meditatie, waarbij tevens andere centra in de hersenen actief worden dan bij het dagelijkse waakbewustzijn. (....) Het lijkt steeds minder waarschijnlijk dat bewustzijn zuiver en alleen een product kan zijn van de hersenen, niet alleen vanwege het feit dat gemeten activiteiten in de hersenen niets zeggen over de inhoud van gevoelens en gedachten, maar ook omdat bewustzijn in staat is de anatomie en functie van de hersenen te veranderen (neuroplasticiteit, placebo) en omdat is aangetoond dat bewustzijn onafhankelijk van hersenfuncties ervaren kan worden (een BDE)."

Dan volgt eer een groot stuk over de Kwantumfysica; ik noem daarvan de begrippen:  deeltjes en golven en hun complementariteit; het begrip verstrengeling,  non-lokaliteit, elektromagnetsiche velden en waarschijnlijkheidsgolven. (Vraag me niet wat het precies inhoudt; een goed eel van het boek ging mij boven de pet.)

Waarneming is bepaald door bewustzijn; de werkelijkheid is geen vaststaand objectief gegeven. Van Lommle noemt de hersenen een interface of resonantieplaats. De elktromagnetische velden van de hersneen zijn niet de oorzaak, maar het effect of het gevolg van bewustzijn. 

De hemel zag dde middeleeuwer slechts in de fantasie. Hier een voorstelling van Botticini, met de engelen allemaal netjes op een rijtje. De beste het dichtst bij God. 

Welke rol speelt het DNA in dit geheel? Ook in deze vraag verdiept de auteur zich. 

"Among the oldest of India's spiritual texts, the Upanishads are records of intensive question-and-answer sessions given by illumined sages to their students - in ashrams, at family gatherings, in a royal court, and in the kingdom of Death. The sages share flashes of insight, extraordinary visions, the results of their investigation into consciousness itself. The Upanishads have puzzled and inspired wisdom seekers from Yeats to Schopenhauer."

Rudolf Steiner, De dood, een andere levensvorm. 

Aan het eind van het boek besteedt Van Lommel aandacht aan wat de diverse culturen in het verleden gezegd hebben over dit onderwerp. "De BDE werd een persoonlijke herontdekking van eeuwenoude kennis en inzichten. 'Dood bleek niet dood te zijn.'

De onsterfelijke ziel komt voor in het oude India, bij Plato, bij de Isja Upanishad. Ook mystieke ervaringen blijken een bron van inzicht, Van Lommel noemt Annie Besant en Rudolf Steiner.

Kenmerken van de kwantumfysica; van Researchgate, opload Dirk Meijer.

Uitleg kan ik er niet over geven. Ik zie wel op internet bijna alleen maar koppelingen tussen kwantumfysica en bewustzijn. 

Dirk K.F. Meijer, RUG, Phd, kwantum en bewustzijn.

Geintje. :-)

Van DEZE SITE.