O Ornitólogo, João Pedro Rodrigues, 2016.

Engelse poster bij de film.

Oorspronkelijke titel, Portugees.

Ik vond dit een heel bijzondere film om naar te kijken. Ik had geen idee van wie of wat hij was. Ik viel er ergens in het begin in: ik zag een man met een kajak een rivier af zag varen.

Fernando heet de man; hij is de ornitholoog uit de titel.

Prachtige natuurbeelden, ik bleef hangen. Na nog weer een onderbreking zag ik twee Chinese vrouwen een man reanimeren die verdronken leek. Toen hij weer bijgekomen was, 'kruisigden' ze hem, door hem met touwen bijna naakt vast te binden. Een heel vreemde wending, die uitnodigde te blijven kijken. Ik nam de film vanaf hier op.

De twee Chinese lesbiennes.

Bondage; op internet vond ik een vergelijking met afbeeldingen van Sint Sebastiaan.

Renaissance-afbeelding van Sint Sebastiaan.

De vrouwen maakten zich kenbaar als pelgrims op weg naar Santiago de la Compostella; ze zouden zijn verdwaald. Dan moesten ze nu een heel eind uit de buurt zijn, want we bevonden ons in het 

noorden van Portugal. 

Fernando weet zich los te wrikken. Hij hoort de twee vrouwen tegen elkaar zeggen, dat ze hem de volgende ochtend nog willen gaan castreren.

Maar hij is weg.

Gewoon een prachtige opname.

Toen ik tijd had de film verder te bekijken, en op internet informatie zocht, bleek, dat ik in het begin nog veel meer prachtige natuuropnames gemist had, want Fernando was bezig zwarte ooievaars te spotten. De vogels waren er ook de oorzaak van dat de stroom zijn kajak meesleurde. 

Zwarte ooievaar. 

Na zijn ontsnapping vindt hij de helft van zijn kajak terug. Contact met de buitenwereld is onmogelijke geworden, zijn telefoon heeft geen bereik. 

Jesus is de volgende ontmoeting van Fernando op zijn reis. 

Fernando en de doofstomme, homoseksuele herder Jesus. 

Die ontmoeting ontaardt in een ruzie, waarbij Fernando Jesus doodt. 

De Chinese vrouwen zeiden al, het bos zat vol geesten. Fernando ontmoet hier inderdaad 'geesten', gemaskerde jongelui die rond een vuur dansen. 

De tocht gaat steeds in de buurt van een rivier. De beelden blijven schitterend. 

Ik weet niet meer precies op welk moment dit in de film was. Baden heeft vaak ook een symbolische lading. 

Een volgend vreemd moment: de ontmoeting met een stel topless vrouwen met jachtgeweer. 

Hier predikt Fernando voor de vissen. Zoals Sint Franciscus voor de dieren predikte. Antonius van Padua is de patroonheilige van de Fransiscanen.

Deze neushoorn is er als foto ingeplakt. Of wellicht was het een plastic object, het was in elk geval onbeweeglijk. 

Dode vogel, tussen de transformatie van Fernando naar Antonius. Hij legt de oude Fernando af?

De laatste ontmoeting is tussen Fernando en de broer van Jesus. Deze draagt een pak zoals de 'bosgeesten' die droegen. Hij snijdt Fernando's keel door. 

Fernando 'herrijst' als Antonius, en die rol wordt gespeeld door de regisseur zelf. 

Hier wandelt hij met Jesus' broer naar Padua, de stad van Antonius. 

Padua. 

De film wordt een allegorie genoemd, zit vol symboliek en spiritualiteit, en heeft surrealistische elementen.

Er valt veel over te vinden op internet. Wat ik in alle informatie miste, was de rol van de vogels. De film heet de ornitholoog, en steeds zien we vogels: de zwarte ooievaar, futen, en uil, een witte duif,  de dode ekster aan het eind, enzovoorts. De witte duif riep bij mij duidelijke associaties op aan de heilige Geest.  Maar zoals het hoort is de betekenis van de dieren nergens expliciet. WEl zo prettig, kun je er mooi zelf op associeren. 

Volgens sommigen is de hoofdpersoon Fernando, gespeeld door de Fransman Paul Hamy, een lustobject voor de regisseur. Ik voeg toe: misschien een soort muze. 

Paul Hamy als zichzelf. 

Antonius van Padua is, behalve patroonheilige van de franciscanen, ook de patroonheilige van de verloren voorwerpen, vrouwen en kinderen, armen, bakkers, mijnwerkers, het huwelijk, reizigers en verliefden. Ook patroon tegen schipbreuk, de pest en koorts.(....) Sinds 1934 is Antonius een beschermheilige van Portugal en 13 juni is er een officiële feestdag.

Denk bij patroonheilige van de verlorenen bijvoorbeeld aan de Chinese vrouwen die de weg kwijt waren (lost). 

De metamorfose van Fernando naar Antonius voltrekt zich gaandeweg de film, en als die compleet is, wordt Paul Hamy vervangen door de regisseur zelf - zoals al vermeld. Dat duidt erop, dat de film een symbolische weg is naar zelfontdekking. 
De beelden van de groep topless vrouwen met jachtgeweer schijnen te verwijzen naar een andere film: "Alsof Apichatpong Weerasethakul een remake heeft gemaakt van 'Stranger by the Lake'", zo vatte Indiewire de film samen.

Regisseur João Pedro Rodrigues

Opname vanuit vogelperspectief.

Ik neem aan: Chinese poster. 

Ornitholoog debuteerde in 2016 in Locarno, waar João Pedro Rodrigues de prijs Beste regisseur MIGUEL MANSO won

Trailer

Interview Trouw met Michèle Tribalat, 21 september 2019.

'Haal het immigratiedebat uit het morele keurslijf.'

Michèle Tribalat

Michèle Tribalat, geboren in 1950;  Frans demografe, onderzoeker aan het Nationaal Instituut voor Demografische Studies (INED, l'Institut national d'études démographiques).

Interessant interview in Trouw over het thema 'omvolking': in het Engels replacement, sinds het pamflet met de naam The Great Replacement van Brentan Tarrant, de Australische extremist die in maart 2019 50 mensen vermoordde in twee moskeeën in Christchurch. In het Frans Le Grand Replacement, van de Franse literator Renaud Camus. 

Renaud Camus geldt als extreem rechtse nationalist, maar verwerpt dat zelf; is ook verklaard tegenstander van fascisme, maar Marine le Pen bedient zich van zijn ideeën. 

Volgens de complottheorie omvolking of le grand replacement beleven wij de vervanging van de oorspronkelijke bevolking van Europa door immigranten, vooral moslims. 

Michèle Tribalat vindt de term een valse suggestie wekken, maar de figuurlijke betekenis van het begrip vindt ze geen onzin. 

Zij werd in de jaren negentig beroemd met een scherpe kritiek op een rapport van Front National, over de kosten van immigratie. Tegenwoordig ligt zij juist weer onder vuur, vanwege haar opvatting dat de omvang van de immigratie wordt onderschat. Zij werd op haar instituut buiten spel gezet,  omdat zij streed voor betere methoden om immigratie en integratie te bestuderen. 

Ze is volledig immuun voor het argument dat ze extreem rechts in de kaart speelt. Volgens haar kwam het erop neer dat men eigenlijk niet wilde weten wat er aan de hand is. 

Zij is het oneens met de algemene teneur in Frankrijk, dat men een 'gelovige' moet zijn, dat wil zeggen: het multiculturalisme aan moet hangen. Dat doet zij niet, zij kijkt naar de cijfers. 

In Frankrijk is dat nog iets anders dan in Nederland, daar is geen Centraal Bureau voor de Statistiek. Daar is ze jaloers op, wij kijken naar wie immigreerden en naar de kinderen die zij in Nederland kregen. Frankrijk kijkt alleen naar het aantal verstrekt verblijfsvergunningen. 

Pew Research Center, logo; Amerikaanse denktank. 

Volgens haar zal de moslimbevolking in Frankrijk in 2050 13 procent van de totale bevolking uitmaken. Het PEW Research Center (zie tekst onder logo) komt met een andere berekening uit op 17 à 18 procent. Dat is geen meerderheid. 

De al genoemde Renaud Camus gaat niet uit van de statistiek, maar van de indruk die mensen hebben. Er is een angst om als beschaving ten onder te gaan, die versterkt wordt  doordat er te weinig kinderen worden geboren om de bestaande bevolking te vervangen, en door een immigratie waar we geen vat op lijken te hebben. 

Onze elites bekommeren zich niet om een zekere culturele continuïteit, terwijl uit peilingen blijkt dat mensen willen dat nieuwkomers zich de Franse cultuur, zeden en gewoonten eigen maken. 

De Europese Raad Justitie en Binnenlandse Zaken die de richting moest bepalen van het integratiebeleid, formuleerde in 2004 een aantal basisprincipes. Bovenaan de lijst staat dat integratie een kwestie is van "wederzijdse aanpassing van immigranten en ingezetenen."

Met andere woorden, betoogt Tribalat, autochtonen hebben geen streepje voor, ze zijn ingezetenen net als de immigranten. Alleen ze waren er eerder. De Europese Commissie definieerde in 2009 integratie als: "Een kans, een uitdaging", "wederzijds respect en tolerantie. Iedereen moet zijn best doen om het met de ander te kunnen vinden." 

Nergens staat, waar deze morele aansporing, dit tweerinchtingverkeer naar toe moet leiden. Wel probeert men de immigratie in te dammen sinds Merkels vergissing ('wir schaffen das'), maar we weten niet wat te doen met immigranten als ze er eenmaal zijn. 

Er is een politicus genaamd Margaritis Schinas, die voor 'de bescherming van de Europese manier van leven' is. Tribalat vindt dit een opportunistische manoeuvre.

Er wordt veel gewerkt met politiek correcte woorden: 'de ziekte van deze tijd', zegt de demografe. Autochtoon kan niet meer, in Frankrijk is assimilatie taboe, integratie kan eigenlijk al niet meer, inclusie moet het nu zijn, 'Vraag nieuwkomers niets, maar maak plaats.'

Zelf gebruikte Tribalat de term 'Fransen van eigen bodem' (Francais de souche). Daarop is ze aangevallen, maar het ging haar erom ook te definiëren wie géén immigranten zijn. Het is gewoon feitelijk: Fransen van eigen bodem zijn zij, die in Frankrijk geboren zijn, en van wie de ouders óók in Frankrijk geboren zijn. 

Boek van Tribalat uit 2017; ondertitel: waarom de Islam de kaarten anders verdeelt (vrij vertaald)

Een immigrant in Frankrijk kan niet meer worden omgevormd tot een Fransman, omdat moslims geloviger zijn geworden, en voornamelijk nog met elkaar trouwen. Tegelijkertijd heeft de elite zich bekeerd tot het multiculturalisme. Tribalat vindt: de immigrant vertrekt uit zijn eigen land, omdat het sociaal model van zijn eigen land niet functioneert (uitdrukking van de Britse ontwikkelingseconoom Paul Collier). Ze zijn daardoor niet in de positie om dat model te reproduceren in hun land van aankomst dat vrijer en welvarender is. Dan is het part of the deal, de immigrant kiest bewust voor een nieuwe omgeving om erop vooruit te gaan, dan mag je van hem verwachten dat hij van goede wil is om zich een andere cultuur en manier van leven eigen te maken, en de normen, instellingen, regels en organisaties van de ontvangende partij te respecteren. 

Paul Collier, Brits econoom, geboren 1949. Interessante opvattingen, zie zijn boek The Bottom Billion.

boek van 2007. 

Als voorbeelden noemt Tribalat: 

de verhouding tussen de seksen, omgangsvormen, en vrijheid van meningsuiting.

In het interview worden nog woorden gewijd aan het zogenaamde immigratiesaldo. De omvang van de immigratie lijkt nog wel eens mee te vallen, doordat immigratie en emigratie met elkaar verrekend worden. Ik schrok van het hoge aantal emigranten: in Frankrijk was dat in 2015 maar liefst 147.000! Tegenover immigranten 188.000, een immigratie-saldo dus van 41.000. 

Over de vraag of er te veel immigratie is laat zij zich niet uit, dat acht zij een politieke vraag. De politiek zou zich er wel over moeten buigen, omdat het een zaak is van algemeen belang. Maar er heerst nogal veel minachting voor de zorgen en wensen van burgers, en buiten dat: veel wordt nu uitgemaakt op Europees niveau, en door de invloed van rechters. 

Uitzetten is erg moeilijk geworden, waardoor de asielprocedure een route voor illegale immigratie is geworden. 

De tekst van het interview in Trouw is van Kleis Jager. 

Kleis Jager, auteur artikel Trouw. 

De foto van Tribalat is van Bart Koetsier. 

De Dirigent, Maria Peters, 2018.

Filmposter

Ik vond het verhaal van deze film onecht verbeeld; jammer want het onderwerp is wel interessant.  Het betreft het leven van Antonia Brico. Nou ja, 'het leven': een klein stukje uit het leven van deze vrouw, die pianiste was en dirigent. 

Dit is de echte Antonia Brico. Zij leefde van 1902 tot 1989.

Brico was Nederlands-Amerikaanse, geadopteerd door het echtpaar Wolthuis, waar ze de naam Wilhelmina Wolthuis had. Ze emigreerden met haar in 1907 of 1908 naar Oakland (Californië). Ze kreeg al jong pianoles en toen ze in 1919 van de Oakland Technical High School afkwam, was ze al een ervaren pianiste en had ze ervaring in het dirigeren.

Een der critici noemde de film niet geslaagd vanwege de vele Hollywood-clichés. Nou, dat klopt helemaal. Ik moet lachen als een ouvreuse een klapstoel in het middenpad vóór het podium zet, volstrekt mal. En aan het einde van de film gaat haar geliefde - die dan al met een ander is getrouwd, omdat zij een leven voor en met de muziek verkoos boven een leven met hem  - óók weer op zo'n rare plek naar haar zitten luisteren.  

Dit is Christanne de Bruijn, die Antonia Brico speelt. De man naast haar is de vader van haar geliefde Frank Thomsen, dus Mr. Thomsen. De Thomsens vertegenwoordigen het rijke milieu in Amerika.  

Nog een keer, de echte Antonia. Antonia was het kind van een ongehuwde moeder en een vuilnisman. Toen ze dit wist, nam ze haar eigen naam weer aan. Haar pleegmoeder behandelde haar slecht en pikte bijvoorbeeld haar zelfverdiende geld in - althans: volgens de film.

Brico ontmoet ook Eleanor Roosevelt, hetgeen haar bekendheid groter maakt. Ze blijft zich moeten op-boksen tegen de mannenwereld. 

Brico verhuisde naar Berlijn, waar ze les kreeg van onder anderen Karl Muck. 

Group photo of a women’s orchestra, circa, 1900. Photograph: Jonathan Kirn/Corbis via Getty Images

Antonia Brico richtte  het Women's Symphony Orchestra, New York op, dat een bloeitijd kende van 1935 tot 1939; toen werd het het Brico Symphony Orchestra. Ik kon helaas geen foto's vinden van haar eigen orkest. 

Karl Muck, 1859-1940

Richard Sammel vertolkt Karl Muck. 

Hier de dirigent met haar geliefde, Frank Thomson, gespeeld door Benjamin Wainwright.

Scene uit de film opgenomen in de straten van Breda. 

Een foto van Brico op oudere leeftijd. 

De film is gebaseerd op een documentaire over het leven van Antonia Brico, zie hieronder: 

Antonia: A Portrait of the Woman is een Amerikaanse documentaire uit 1974, geregisseerd door Jill Godmilow en geproduceerd door Judy Collins. De film volgt de Nederlands-Amerikaanse componiste en dirigente Antonia Brico, en hoe ze als vrouw moet vechten in haar door mannen gedomineerde vakgebied. 

Brico.

Een van Brico's pianoleerlingen in Denver was Judy Collins, die zou uitgroeien tot een wereldberoemde folkmuzikante. Collins begon al jong met pianolessen bij Antonia en bleek een getalenteerde leerlinge, zo zelfs, dat Brico voor haar een carrière als concertpianiste in het verschiet zag. Halverwege haar tienerjaren raakte Judy echter begeesterd van Amerikaanse folkmuziek en wisselde de piano in voor de akoestische gitaar. Zij zou wereldhits scoren als Both Sides Now en Send in the Clowns. Judy was zo gesteld op Antonia dat zij in 1972 een documentaire over haar maakte. Deze film Antonia: A Portrait of a Woman ontving lovende recensies en werd voor een Oscar genomineerd in de categorie documentaire film.

Boven een jonge, beneden een oudere Judy Collins. Send in the clowns is een prachtig lied! 

De documentaire is een verslag van Antonia Brico’s strijd tegen de vooroordelen die in de klassieke muziekwereld heersten tegenover vrouwelijke dirigenten. Het zou Antonia tot haar overlijden in 1989 spijten dat geen enkel groot symfonieorkest het had aangedurfd om haar als vaste dirigent te engageren.

Dit is weer een beeld uit De Dirigent; ik kan niet beoordelen in hoeverre de documentaire de film overtreft, maar uit de kritieken maak ik op dat de documentaire het ruim wint van de twee. Nogmaals gezegd: ik vind de presentatie van De Dirigent ongeloofwaardig, en veel te veel geromantiseerd. 

Trailer,

Een goed achtergrondartikel over Brico kunt u teruglezen onder Het stokje van Antonia Brico, van Ruud Franssen.

Regiseur Maria Peters. Ook bekend van onder andere Sonny Boy.