zaterdag 11 november 2017

Dheepan, Jacques Audiard, 2015.

Het zogenaamde gezin op de poster.
Dheepan stond al een tijdje opgenomen op onze mediabox, er zijn van die films waar je niet aan toe komt. Maar laatst begon ik er dan maar eens aan, volkomen blanco over wat voor vlees ik in de kuip had. 
Ik had aanvankelijk een derde wereld-gevoel bij de film, ik voelde me een beetje braaf dat ik ernaar zat te kijken. Maar dat veranderde helemaal. 
Dheepan wordt gespeeld door Jesuthan Anthonysan.
Dheepan is een Sri Langkaanze Tamil Tijger, die na de oorlog zijn land ontvlucht. Bij hem sluiten Yalini, een jonge vrouw, en Illavaal, een jong meisje zich aan. Zij hebben alle drie hun eigen familie verloren, en doen zich voor als een nieuw gezin. 
Hier Dheepan met Illavaal, gespeeld door Claudine Vinasithamby.
Kalieaswari Srinivasan speelt Yalini
Ze komen terecht in een flat in Frankrijk, waar Dheepan conciërge wordt. Yalini gaat bij een medebewoner van het appartement in dienst. Een oude man, die te ziek is om zelf te eten of zijn flat nog te verzorgen. 'Dochter' Illavaal gaat naar school. 
Voordat hij conciërge wordt, probeert hij de kost te verdienen met het verkopen van lichtgevende prullaria.
Al gauw blijkt het niet pluis te zijn in de flat, noch in de flats eromheen. Het is een broeinest van misdaad, allemaal jonge mannen die niet deugen. Er zijn plekken waar Dheepan niet mag komen, die zijn aan de bende voorbehouden. 's Nachts ziet hij allemaal auto's passeren langs de voordeur, en stoppen. Er heerst een cultuur van angst, de jonge criminelen maken de dienst uit. In de flat waar Yalini werkt, komen de heren samen om te vergaderen. Yalini moet daar eerst op de deur kloppen en wachten tot ze binnen mag. Ze maakt kennis met de leider van de bende, die tegen haar vriendelijk is, wat ook komt omdat ze lekker voor hem gekookt heeft. 
De relatie tussen de twee slingert heen en weer tussen aantrekking en afstoten. 
Het gezin gaat redelijk goed. Ze worden ook opgenomen in een gemeenschap van andere Tamils, het lijkt er zelfs op of er een liefde ontbloeit tussen Dheepan en Yalini. Maar dan wordt onheil aangezegd: Dheepan krijgt bezoek van zijn oude kolonel, die hem dwingt geld in te gaan zamelen voor een voortzetting van de strijd. 
Na het bezoek van de kolonel ziet Dheepan in dat hij zijn eigen vermoorde vrouw en kind mist. Hier met zijn aangenomen dochter, die hij toch verdedigt. 
Het lijkt Dheepan waanzin, maar de kolonel slaat hem in elkaar. Yalini heeft intussen genoeg van alle ellende en wil weg naar Engeland, naar haar nicht. - Dheepan wordt helemaal gek; hij neemt haar haar paspoort af. 
Zijn heldhaftige optreden brengt verzoening tussen hem en Yalini. 
De criminelen krijgen intussen ruzie, er wordt geschoten.
Dheepan reageert nu als krijger, in plaats van als conciërge.
Dheepan vecht terug. Komt dit voort uit zijn oorlogstrauma? Hij lijkt zichzelf kwijt. Intussen vind ik het wel adequaat wat hij doet. 
Hij maakt een witte 'voetbalstreep' tussen de twee concurrerende flats. Hij steekt een auto in de fik en doodt een crimineel. Intussen is er een inval geweest in het huis waar Yalini werkt. De oude man en de bendeleider worden beschoten. 
Met de dood bedreigd.
Dheepans  'vrouw' Yalini wordt bedreigd door de stervende bendeleider, Dheepan bevrijdt haar. Zwarte rook kringelt omhoog van de auto. 
In de volgende scene zijn we in een wit, vreedzaam Engeland. We zien een groep Sri Langkanen op een grasveld, en Dheepan met een babytje op de arm.
Dit is de regisseur, Jacques Audiard, in 2015. Het is ook de regisseur van de door mij bewonderde films De Rouille et d'Os en Un prophete.
Hier op een festival. De film kreeg een Gouden Palm.
Hoe zijn leven verloopt na de oorlog op Sri Langka is indrukwekkend. Hij doet het prima als conciërge, maar het verleden komt keihard terug.
Zij ondervinden ook veel moeilijkheden met elkaar. Zij doorziet dat hij in het sprookje van het gezin is gaan geloven. Maar zij is niet zijn vrouw, Illavaal niet hun kind.
Broedend op de problemen
Aanvankelijk aan de leiband van de criminelen, later niet meer. 
Trailer.
Ik vond het een geweldige film, zoals ik van eerdere films van Audiard ook erg genoten heb. Hij is in het eindstuk zeer gewelddadig, zeker. In een aantal recensies las ik, dat men dat niet vond passen bij de rest van de film. Ik ben het daar niet mee eens, de film is van meet af aan doortrokken van geweld. Ik vond het verhaal geloofwaardig. Het deed me trouwens ook goed invoelen met welke problemen vluchtelingen te maken krijgen. Al erken ik dat niet elke vluchteling in deze extreme omstandigheden terechtkomt. 
Ik citeer nog een stukje uit Film.NU:

Wat Dheepan ook bijzonder maakt is dat hoofdrolspeler Jesuthasan Anthonythasan uit eigen ervaring put. Hij was zestien toen hij werd ingelijfd door de Tamil Tijgers. In 1993 bereikte hij, op een vals paspoort, Frankrijk waar hij, net als Dheepan, eerst allerlei klusjes aannam om te overleven: in de keuken, als vaatwasser, vakkenvuller, bij Eurodisney.

Later ontwikkelde hij zich tot schrijver. Gorilla (2008) en Traitor (2004) gaan over zijn tijd bij de Tijgers en over een grote massamoord die in 1983 werd gepleegd door de Sri Lankese regering. In Dheepan is te zien dat hij ook een goed acteur is. Tegenspeelster en toneelactrice Kalieaswari Srinivasan is trouwens ook uitmuntend in haar filmdebuut.

De Taiml Tijgers waren een onafhankelijkheidsbeweging, die voor een vrij Tamileelam streden. Dit speelde sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw. In 2009 verklaarde de regering de Tamils voor verslagen. 
Wat ik ook nog treffend vond, was wat Illavaal op school leerde: Démons et merveilles, het rijmpje van de Franse dichter Jacques Prévert:

Démons et merveilles
Vents et marées
Au loin déjà la mer
S’est retirée
Et toi comme une algue
Doucement caressée par le vent
Dans les sables du lit tu remues en rêvant,
Démons et merveilles
Vents et marées
Au loin déjà la mer
S’est retirée.

Dit leven is als dat Illayaal op school leert: vol van demonen en vol van wonderen. En Dheepans hartenkreet hoor je dezer dagen aan alle Europese buitengrenzen: ‘No Fire Zone!’ (De witte 'voetbalstreep'.)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten