Die groszen Erzählungen, Joseph Roth, verschillende jaartallen.

Boekomslag

Ik ben geheel en al in de ban van Joseph Roth, geboren 1894 in het Gallicische Brody; hij stierf in Parijs, 1939, aan de gevolgen van een alcohol-verslaving.

Roth geldt als de belangrijkste verteller van de periode tussen de twee wereldoorlogen. Van grote invloed op zijn schrijverschap was het lot van zijn vrouw Friedl, die in 1929 in een zenuwinrichting moest worden opgenomen. Het wierp een blijvende donkere schaduw over het leven van de schrijver. Zijn persoonlijke ongeluk zette hem pas echt aan tot schrijven. In tal van artikelen gaf hij puntige, trefzekere momentopnamen uit het politieke, sociale en culturele leven van alledag, in de tijd van het interbellum.

In Duitsland 'leeft' Joseph Roth nog steeds, getuige de vele uitgaven die ik daar zag. Ook dit boekje kocht ik, toen ik in Berlijn was, bij Dussmann, het Kulturkaufhaus. Wat een feest om daar rond te kijken! (en te kopen!)

Het Duits van Roth is goed te lezen. Ik heb ook diverse boeken van hem in vertaling gelezen, want ook in Nederland wordt Roth nog (of weer) veel gelezen. Maar dit in zijn landstaal ging ook prima!

Joseph Roth is vooral beroemd om zijn boek de Radetzkymars. uit 1932. Ik vergeet niet hoe ik ooit door Geert Mak 'op dit boek werd gezet', in een uitzending van De Wereld draait Door, waarin Mak vertelde welk boek veel indruk op hem gemaakt had. Voordien had ik nog nooit van Joseph Roth (niet te verwarren met de nog levende Amerikaan, Philip Roth) gehoord. Maar ik ben mijn tekort aan het inhalen, zie mijn blogs Rebellie, Rechts en links en Het valse gewicht.

De titel 'die grossen Erzählungen'  wordt vaker gebruikt, als de meest belangwekkende verhalen van een schrijver gebundeld worden. Zo vond ik op internet de verhalen van Kafka en van Gogol.

Er staan in dit boek van Roth zeven verhalen/novelles. Wat mij betreft springt de Leviathan er het meeste uit.

De Leviathan is een mythisch monster, meestal als slang voorgesteld (ook bij Roth), die alleen door God kan worden verslagen. De Leviathan heerst over de chaos.

Hoofdpersoon is de Jood en koraalhandelaar Nissen Piczenik. Dat duidt ook meteen op de reden waarom ik dit verhaal zo mooi vind: de handelaar is een Oost-Europese Jood, en zijn handel en wandel geeft je een inkijkje in hoe het toen daar geweest moet zijn. Picnezik is een eerlijke handelaar, die veel vrouwen in dienst heeft die voor hem kettingen rijgen. Alle boeren uit de omtrek komen bij hem hun koraalkettingen kopen, die tegen het boze beschermen. Hij is rijk, en belegt zijn geld bij een andere rijke Jood, die hem keurig rente uitbetaalt. 

Hoornkoraal 

Picnezik is uitgekeken op zijn vrouw, omdat ze hem geen kinderen geschonken heeft. In plaats daarvan zijn de koralen zijn passie; hij stopt zorgvuldig wormgaatjes dicht, bekijkt zijn oogsten, kortom, hij houdt van zijn waar. Dat gaat zelfs zo ver, dat hij ervan droomt te kunnen zien waar die koralen vandaan komen. De matroos Alexander Komrower vertelt hem zo veel mogelijk van alles wat hij weet over de zee en de oceaan. 

Op een dag verlaat Picnezik zijn stadje Brody, hij reist mee met Komrower en laat zich inschepen in Odessa. Daarmee verlaat hij niet alleen zijn woonplaats, hij stopt ook met het uitoefenen van zijn godsdienstplichten. 

Als hij terugkeert, gaat het steeds verder bergafwaarts met hem. De Hongaar Jenö Lakatos verhandelt koralen die allemaal glad, groot en glanzend zijn. Ze zijn van plastic, en alle boeren kopen bij hém. De prachtige, echte koralen van Picnezik blijven liggen. Hij besluit een beetje slecht te worden, en mengt de valse en de echte koralen dooreen. 

Antieke ketting van hoornkoraal

Dan sterft er een kind, met een ketting van Picnezik om de hals, aan difterie. Een heel slecht teken. Zijn vrouw glijdt uit en sterft aan een hersenschudding. Zijn woekeraar sterft, Picnezik begint te drinken en naar de hoeren te gaan. Om niet helemaal voor schande te staan, besluit hij naar Canada te emigreren. Zijn schip vergaat, en Picnezik belandt op de bodem van de oceaan, waar de Leviathan kronkelt. Einde.

De Leviathan, zoals getekend door Gustav Doré, 1865.

Om de vertelkunst van Roth te demonstreren, haal ik hier het begin van de novelle aan; Roth verstaat het je meteen het verhaal in te zuigen: 

In dem kleinen Städtchen Prgrody lebte einst en Korallenhändler, der wegen seiner Redlichkeit und wegen seiner guten, zuverlässigen Ware weit und breit in der Umgebung bekannt war. Aus den fernen Dörfern kamen die Bäuerinnen zu ihm, wenn sie zu besonderen Anlässen einen Schmuck brauchten. Leicht hätten sie in ihrer Nähe schon noch andere Korallenhändler gefunden, aber sie wussten, dass sie dort nur alltäglichen Tand und billigen Flitter bekommen konnten. Deshalb legten sie in ihren kleinen, ratternden Wägelchen manchmal viele Werst zurück, um nach Progrody zu gelangen, zu dem berühmten Korallenhändler Nissen Picnezik. 

Het thema van het boek wordt wel de verzoeking genoemd, omdat Picnezik verleid wordt zijn geloof eraan te geven, en zijn eerlijkheid als handelaar. Hij valt ten prooi aan de Leviathan. 

Een ander mooi en kenmerkend verhaal is Stationschef Fallmerayer.

Stationschef Fallmerayer 

Weer een verfilmd verhaal.

Fallmerayer is verliefd op een vrouw, die dank zij een treinongeval bij hem thuis enkele uren in zijn bed, met het hoofd op zijn kussen, heeft gelegen. Dat beeld blijft hem bij, ook als zij al lang weer naar huis, naar haar eigen man terug is gegaan. Hij kan haar niet vergeten, en zoekt haar op.

Terwijl ze bij elkaar thee zitten te drinken, vertelt zij aan één stuk, over de oorlog, haar man, diens kameraden... - alles nur, um den ohnehin schweigsamen Fallmerayer nicht sprechen zu lassen. Er strich seinen kleinen, blonden Schnurrbart und schien genau zuzuhören. Er aber hörte viel stärker auf den Duft, den die Frau ausströmte, als auf die Reden, die sie führte. Seine Poren lauschten. Und im übrigen: Auch ihre Worte dufteten, ihre Sprache. Alles, was sie erzählen konnte, erriet er ohnedies. Nichts von ihr konnte ihm verborgen bleiben. Was konnte sie ihm verbergen? Ihr strenges Kleid schützte ihren Körper keineswegs vor seinem wissenden Blick. Er fühlte die Sehnsucht seiner Hände nach ihr, das Heimweh seiner Hände nach der Frau. 

Ze krijgen een liefdesverhouding. Maar op een dag keert de echtgenoot van gravin.Walewska naar huis terug, uit de oorlog. Hij zit in een rolstoel. De gravin pakt onmiddellijk haar rol van verzorgende echtgenote op. Fallmerayer verdwijnt.(Zelfmoord, dat weten we al van het begin van het verhaal af.)

Ook April, Die Geschichte einer Liebe vond ik prachtig. Dit verhaal zit weer vol met de prachtigste Roth-zinnen. Bijvoorbeeld het stukje over de stationsbeambte, die hij haat. Hij weet niet waarom. Hij denkt, dat de beambte met opzet heel groot gegroeid is, alsof hij niets beters te doen had gehad, dan groeien, en zomersproeten verzamelen. En terwijl hij zo groot was, maakte hij kleine pasjes, en groeide en groeide en groeide maar. Ich weiss noch heute sehr wenig über den Eisenbahnbeamten. Aber ich hätte damals schwören können, dass er viele versteckte Gemeinheiten begangen habe. 

Het boekje begint met Der Vorzugsschüler, het debuut van Roth.

Die Büste des Kaisers

In dit verhaal, Die Büste kes Kaisers, wordt mooi weergegeven, hoe de adel ten tijde van de Oostenrijks-Hongaarse Habsburgse dynastie in grote verering leefde voor keizer Franz Josef. Hoofdpersoon van de deze novelle, graaf Morstin, heeft de keizer ooit op zijn kasteel te logeren gehad. Als dank kreeg hij een buste van de keizer. 

Toen na de Eerste Wereldoolog het grote rijk uiteengevallen was, hoorden alle landen die voorheen tezamen behoorden, niet meer bij elkaar. Ook de eerbied voor de keizer was verdwenen, merkte Morstin. In het café wordt om de keizer gelachen. 

Het borstbeeld, dat Morstin voor zijn huis heeft laten plaatsen, moet op bevel van de politie verwijderd worden. 

Dan emigreert Morstin, hier wil hij niet meer wonen. Het beeld wordt begraven.

Bij zijn dood wil de graaf niet in het familiegraf, maar naast het borstbeeld van de keizer begraven worden.

Zie verder: Kiepenheuer & Witsch, en de Joseph Roth-website, 

Er zijn tal van uitgaven van zijn werk.

Joseph, als kleine jongen, met zijn moeder.

Portret Roth door William Feuer

Roth

Een mooi stukje documentaire over Joseph Roth: zijn Heimatlos-keit, zich meer verwant voelen met het Oostenrijks-Hongaarse rijk dan met het zionisme; opgroeien zonder vader, voorbeeldige leerling; pacifist bij de aanvang van de Eerste Wereldoorlog; leven als journalist, wonen in Wenen, Berlijn, Praag, en ten slotte een nomadenbestaan; iemand die zeer snel het nazisme doorziet, en in 1925 met Friedl naar Parijs verhuist.

Titel documentaire: Das bin ich wirklich; böse, besoffen aber gescheit (slim).

Livia Augusta doorgezaagd - Senia leeskring, november 2016

Vandaag dit boek besproken

Het viel me op bij de Senia-bespreking van vandaag, dat de meesten van ons groepje niet overtuigd leken door deze andere visie op Livia Augusta, dan die van Tacitus, en van Robert Graves. Eigenlijk - was mijn gevoel - bleven de meesten geloven in het verhaal dat Livia Augusta (58 vóór Christus - 29 na Christus) een lelijke gifmengster was geweest. Dat ze dus de hand had gehad in de vele moorden die aan haar worden toegeschreven, door zowel Tacitus als Robert Graves. Want ook de vele natuurgetrouwe  afbeeldingen van planten en bloemen in haar villa (ik vergat te vermelden: haar tuinen) zouden er heel wel op kunnen wijzen dat ze een toverheks was geweest, die méér van planten wist dan mogelijke troonopvolgers (anderen dan haar eigen kinderen) lief was. 

De gifmengster. 

Achterdocht is goed. Zeker als er het stempel van een accountant op staat.

Achterdocht is beter; beter dan naïviteit, dat is zeker. 

Achterdocht is het beste.... als de beweerde feiten ook werkelijk bewezen kunnen worden. 

Ik was eigenlijk benieuwd wat een professor van dit boek, of nog beter: van het leven van deze vrouw, zou zeggen. Immers, we konden ons gemakkelijk van de argumenten van Matthew Dennison ontdoen, omdat hij 'maar'  journalist was. Had hij het hele idee van de rehabilitatie van Livia niet veel te gemakkelijk omarmd? (Senia-vraag nummer zoveel.)

Gelukkig vond ik zo'n professor op internet, namelijk Anthony A.Barrett; hij schreef het boek Livia, First Lady of Imperial Rome. 

Het verscheen in 2004, en is een uitgave van de Yale University.

Anthony A. Barrett, geboren 1941. Publiceerde meerdere boeken over de Klassieken.

Het was ons (Senia-groep)  ook al opgevallen, dat er dit keer recensies ontbraken in ons Senia-blaadje.

Maar ook hier hielp internet weer - zij het dat de recensie die het interessantste was in het Engels was. Hij is te vinden onder deze link: UNRV History, en is van de hand van de historica Lindsay Powell. 

Enkele interessante punten haal ik naar boven: Dennison gebruikt zijn bronnenmateriaal niet altijd goed (zo gebruikt hij een hedendaagse bron voor de tijd van toen), en hij moet wel erg vaak dingen veronderstellen, aannemen, erover speculeren, bouwen op waarschijnlijkheden enzovoorts. Dit is ook kritiek die vanmiddag in onze groep duidelijk te horen viel. 

Ook valt Lindsay over  'onze' kritiek, dat Dennison zo vaak herneemt en heen en weer springt in de tijd. Dat komt, omdat hij nu eens chronologisch werkt, dan weer thematisch. Het maakt het boek wat chaotisch.

Tot Dennisons eer zegt zij, dat hij eerlijk is, en niet verder gaat dan hij het zeker weet. De recensent concludeert dat Dennison met zijn visie op Livia, 'largely succeeded' is; dat die  'more balanced'  is dan die van voorgangers; hij ziet haar als een vrouw met een 'great loyalty to her husband and sons'; met een 'strong character', en toch  'temperate in her emotions'; een 'devout believer' en een 'charitable benefactor' voor minder gefortuneerde vrouwen. Ze heeft een 'appreciation for natural beauty and the tranguile pleasures of a garden.' 

Met andere woorden: de recensent vindt dat Dennison geslaagd is. En tóch.... blijft volgens haar Livia 'tantalizing enigmatic nonetheless by the end of the book'. 

Op dezelfde website wordt Dennison's boek vergeleken met dat van die andere schrijver over Livia, Anthony A. Barrett: Livia, First lady of Imperial Rome, by Anthony A.Barret; zie Anthony A. Barret.

'Rescuing' Livia (van Tacitus' zienswijze) was niet nieuw, dat deed in 1934 Charlesworth al, die noteerde dat de hele vergiftigingsmythe 'a farrago of nonsense' was (ratjetoe aan onzin).

Weinig geleerden zullen die gifmengverhalen tegenwoordig nog voor waar houden. 

Barrett ziet Livia als Rome's First Lady, te vergelijken met de Amerikaanse First Lady. Niet bekleed met macht, maar bepaalde deugden belichamend.

Deze rol heeft ze volgehouden tot aan haar dood. 

Ze had een speciale rol in de staat, en wilde die rol ook. Ze was genereus, een vriend, patrones en een weldoener; ze was een groot wijnkenner, en kenner van tuinieren; ze was obsessief bezig met gezondheid, lang leven, en alternatieve geneeswijzen; ze hield wijngaarden, en een speciale vijgenboom - waaruit heel wel het sprookje kan stammen van de vergiftigde vijg voor Claudius; ze had humor, en was bijgelovig; ze kleedde zich eenvoudig, maar had anderzijds allerhande slaven voor haar haar, haar juwelen en haar kleren. Ze had een paar goudsmeden in dienst. Ze zocht het gezelschap van een bepaalde filosoof.

Een (tweede) groot deel van Barretts boek gaat over de verhouding tussen moeder en zoon, Tiberius. Onder haar man zocht zij geen macht, onder haar zoon probeerde zij die invloed te forceren. Haar zoon gunde haar die macht niet, zij daarentegen had hem nodig om een zekere erkenning van hem te krijgen. 

Barrett raadpleegde veel primaire bronnen, en wijdt veel woorden aan Tacitus - de man die de gifverhalen de wereld in bracht. Barrett concludeert, dat Livia wel ambitieus was voor haar zonen, maar plichtsgetrouw bleef ten opzichte van de Republiek. 

Opmerkelijk dat beide uitgebreide recensies op dezelfde historische website staan, en ook worden beide boeken vergeleken: Dennison zou meer voor het grote publiek geschreven zijn, Barrett meer voor de historici.

Ik vond verder nog hier recensies: The Independent en The Daily Mail.

Ik besluit met nog enkele gevonden citaten; de dik gedrukte zinnen benadrukken wat ik zocht (en vond):

Livia (58 BC-29 AD), the wife of the first Roman emperor, Caesar Augustus, and mother of the second, Tiberius, wielded power at the centre of Roman politics for most of her long life. Livia has been portrayed as a cunning and sinister schemer, but in this biography (the first in English devoted to her) Livia emerges as a much more complex individual. Achieving influence unprecedented for a woman, she won support and even affection from her contemporaries and was widely revered after her death. Anthony A. Barrett, author of acclaimed biographies of Caligula and Agrippina, here examines Livia's life and her role in Roman politics. He recounts the events of her life, from her early days as a member of the wealthy and powerful Claudian family through her final conflicts with the new Emperor Tiberius. Barrett also considers how Livia helped shape the pattern of Roman government that prevailed for the next four centuries.

This is the first biography in English of one of Rome's most famous and infamous women, Livia (58 BC-AD 29), wife of Augustus and mother of Tiberius, who dominated imperial politics for decades. The first half of the study presents a chronological history of her extraordinary life followed by a thematic exploration of the huge influence she had which was a continuous source of contention between Livia and Tiberius. Almost half of the book comprises appendices, sources and notes, leaving the first part of the study more accessible to general readers. This is a scholarly work which strives to correct the lasting impression that Robert Graves (in I Claudius ) has left of a manipulative murderess.


Born in 1941, Anthony Barrett is a classics professor at UBC. He co-authored the first major critical study of Yorkshire-born architect Francis Mawson Rattenbury (1867-1935), with Rhodri Windsor Liscombe, a UBC Fine Arts professor, in 1983, after co-writing a British version of Rattenbury's life and famous murder in 1980. Rattenbury's most famous architectural projects in British Columbia are the Legislative Buildings and the Empress Hotel. Anthony A. Barrett also wrote Caligula: The Corruption of Power (Yale University Press, 1998). 

Wikipedia geeft ten slotte een overzicht, tot en met de jongste bronnen.
In zover moet ik mijn medelezers gelijk geven: zeker is niets. maar waarschijnlijk, of aannemelijk vind ik het, dat Dennison een juist beeld van haar geeft.

Er wordt naar u geluisterd, Wim Helsen, De Purmaryn, 24 november 2016.

Poster

Wim Helsen kroop dit keer in de huid van een begrafenis-ceremoniemeester. Dit is niet zijn vaste job, die is achter de schermen. Maar nu moest hij invallen voor mevrouw Sylvia Mollema, de vaste begrafenisondernemer. Maar zij had een ongeluk gekregen, waarbij ze een been verloor.
De betreurde dode was 'de Yvo' , oh nee, bij nader inzien 'de Guido', die zelfmoord gepleegd had door van een brug af te springen. Je moest er niet aan denken hoe de vissen aan hem gevreten hadden, zo bij die ogen. Terwijl hij er niet aan moet denken, begint hij er telkens opnieuw over en vertelt precies hoe rottig dat eruit ziet.
Hij zegt de ergste dingen; dingen waarvan je denkt dat kan je niet zeggen. Maar hij zegt het wel, en dan zit ik er nog bij te lachen ook. Ik kan zelfs niet meer stoppen met lachen. Vooral niet, als hij zijn verhaal steeds samenvat in idioot krom Engels. Om je wild bij te schamen.

Grappen over zelfmoord. Maar bij Helsen is het van een ander kaliber: hij zegt de ongemakkelijkste dingen. 

En daarbij komen er dingen naar boven die ook al niet horen. Opeens gaat het erover dat Sylvia Mollema in haar blote foef (wat is dat precies?) stond, dat wil zeggen zonder ondergoed onder haar kleren. Zo dat je een geluid hoorde als te dun pannenkoekenbeslag als ze liep. En dan dat te koop lopen met die borsten, terwijl hij geeneens een borstenman is, hij is meer van direct de 'vagina' in, zegt hij, op zijn Engels, en kijkt de zogenaamde kersverse weduwe aan.

Hier zaten wij dus zogenaamd. Misschien is die afbeelding ook wel een soort champignon. 

Want hij heeft in het publiek twee plaatsen vaagweg aangeduid waar de ouders van 'de Guido' zitten, en ook diens vrouw, Vivian. Wat meer naar achteren, zitten Guido's vriend en zijn vrouw. Het helpt mee om het verhaal achter de katheder een vorm van echtheid te verlenen.en wat doet die champignon hier toch? 
Bij aanvang ligt op het toneel een witte hoop van iets, we kunnen niet zien wat.

Een bergje lakens?

Enkele lichtstaven branden. Vóór Helsen opkomt komen er nog enkele lichtstaven uit het plafond, die een halve kring om hem heen gaan vormen. Helsen komt op, hij duwt een katheder op wieltjes naar binnen, daarachter doet hij zijn stuntelige betoog. Hij heeft vele vellen papier waar hij niet uitkomt, die door de war zitten, waarop andere dingen opeens zijn aandacht vragen.

Warboel

De witte hoop achter hem zien we langzaam opgeblazen worden, het wordt een halve bol groter dan hijzelf, Op een gegeven moment draait hij zich om en vraagt  en wat doet die champignon hier toch? 

De opgeblazen lakens, tot één grote lichtgevende bol. 

Sylvia Mollema blijkt helemaal geen ongeluk te hebben gehad, zij had gewoon een vergadering, dat ongeluk was maar een smoes, en hoe moet hij dat nou verantwoorden als iedereen haar ziet met twee benen?

Het decor enkele buizen licht 

Achter de katheder

Wat wij in de Purmaryn zagen was de tryout, a.s. donderdag gaat het programma in première. In de aankondiging lezen we: Helsen legde zijn oor te luisteren bij uw binnenste en luisterde naar uw eenzaamste gedachten, uw meest verborgen pijn, en uw diepste angsten.' 

'Geniale gekte' was de karakteristiek die Trouw eerder meegaf een Helsen, 'te zot voor woorden'  die van het NRC. Helsen geldt als een absurdistisch cabaretier.

Over absurdisme gesproken: Amai bakker...

Er wordt naar u geluisterd is de vijfde show van Wim Helsen. Hij won prijzen met Heden soup en Spijtig, spijtig, spijtig. 

Helsen studeerde  Germaanse filologie gestudeerd, en was leraar voor anderstaligen, schoonmaker, sociaal werker, bouwvakker, museumgids, bankbediende en cafébaas. Hij werd geboren 5 oktober 1968. 

Boven en beneden zien we hem met zijn hond in het programma Winteruur, waarin hij met mensen praatte die een favoriet stukje literatuur voorlazen. 

Deze foto prijkte zelfs op het jaarprogramma van de Purmaryn. 

Helsen heeft een heel ander gezicht als hij lacht; bijvoorbeeld ook toen hij het applaus in ontvangst nam.

Stukje Enge ziekten.

'Als ik dreig te gaan denken begin ik lawaai te maken.'

En: 

'Wat hebt u liever: een extreem pijnlijke stilte, of ebola?'

Verlies aan beide kanten van de grens, Trouw, 19 november, Jan-Albert Hootsen

De journalist Jan-Albert Hootsen woont en werkt in Mexico-stad, hij is correspondent voor Trouw maar werkt voor vele andere media, o.a. voor de VPRO.

Jan-Albert Hootsen

Ik was getroffen door dit artikel. Ook, omdat ik al lang ben geïntrigeerd door Mexico, sinds ik als kind Het geschonden geweten (The Power and the glory) las van Graham Greene. Uit de boekenkast van mijn ouders.

Origineel met Nederlandse vertaling ernaast; 1940.

het boek gaat over een verlopen priester in Mexico, Het heeft dus niets met het huidige Mexico te maken. Al opende het mij wel de ogen voor de ingewikkelde geschiedenis van Mexico, vol revoluties, en een speciale rol van de katholieke kerk. Maar ook kreeg ik door het lezen belangstelling door voor het landschap, de gieren.

.

Woest

Droog, dor.

'The vultures, lady's and gentlemen, the vultures!' De rector van mijn school viel in voor mijn leraar Engels, en vroeg naar een belangrijk Leitmotiv van het boek. Wij zaten met stomheid geslagen.

Sindsdien ben ik alert op elke gier in Mexico....

Bij mijn kennis over Mexico kwam in 2001 de verhalenbundel van Carlos Fuentes, De grens van glas (La frontera de cristal). 

Origineel verscheen ergens rond 1996, de Nederlandse vertaling is van 2001.

Het boek is nog altijd actueel. In negen losse verhalen vertelt Fuentes hoe de grens tussen de VS en Mexico levens beïnvloedt. Een prachtig voorbeeld van het feit, dat fictie je beter kan doordringen van de werkelijkheid dan non-fictie. De indruk die het boek op mij gemaakt heeft is in elk geval onuitwisbaar. 

Behalve de schrijnende verhalen over misdaad en armoede trof mij de trots van Fuentes op zijn eigen hoogstaande cultuur. Bij alle geschimp van Trump wordt dat gemakkelijk vergeten. En ik moet erkennen: de verhalen over drugsbaronnen en doodseskaders doen je ook wel al het mooie van Mexico vergeten.....

Chizén Itzá

Palenque; beide foto's laten inposante bouwwerken (restanten ) zien van de Maya-cultuur.

Día de los muertes; samengaan van christelijke traditie (1 en 2 november) en Azteekse voorouderverering.

Mexicaanse cultuur: heel kleurrijk

Ook de sombreros zijn in alle kleuren

Mexicaanse muziek

Een heerlijke keuken.

Ten slotte moet ik noemen als 'voorwerk' dat ik al gedaan heb over Mexico, de film La Jaula de Oro is. Ik zag die film in Eye in 2014.

Poster Ja Laula de Oro; de film geeft precies het grote probleem weer tussen de VS eb Mexico; de armoede aan de ene kant, de rijkdom aan de andere kant, waardoor mensen ondanks alle maatregelen proberen die grens van zuid naar noord over te steken.

In deze film komt ook La Bestia voor: dat is deze goederentrein, waarmee tal van migranten zich verplaatsen van Centraal noor Noord-Mexico. Dat doen ook de drie jonge hoofdrolspelers in de film.

Hier wachten ze op de komst van de trein.

Natuurlijk is Mexico de laatste tijd erg in het nieuws door Donald Trump, die gezworen heeft een muur te bouwen tussen Mexico en de VS, en die nog te laten betalen door de Mexicanen zelf ook!

Het erge is, dat die muur van 1050 kilometer lang (zo lang is de grens) er al voor een deel staat. Ik geef hier enkele beelden: 

  

Overigens is de totale grenslengte meer dan 3000 kilometer; een groot deel wordt gevormd door de Rio Bravo, oftewel de Rio Grande.

Rio Grande  

Dit is die aardige man die die muur wil voltooien, op kosten van Mexico. 

Het mag duidelijk zijn (ook uit de film La Jaula de oro) dat de grens doden kost.

En ja, een grap mag ook van mij... 

Zou je er zó overheen kunnen komen?

En na deze hele lange inleiding over Mexico, komt ik pas toe aan het onderwerp zoals dat in de titel staat. 

Want Amerika meet wel met twee maten; ze hebben Mexico óók nodig!

Met óók weer een 'dark side': de Mexicanen kósten de Amerikanen hun banen...

Het gaat in het Trouw-artikel om het witgoed-bedrijf Maytag, dat ooit gevestigd was in Galesburg.

Galesburg maakte vroeger deel uit van de rijke industriegordel van het Noorden, Midwesten en Westen. (Great Industrial) Het was het gebied waarheen de Great Migration trok, omdat daar veel industrie was, staal, auto's, en dus ook witgoed.

Maar aan die welvaart kwam een einde met het zogenaamde NAFTA-akkoord: het North American Free Trade Agreement, dat in 1996 gesloten werd tussen de VS, Canada en Mexico. 

Als gevolg van dat akkoord sloten fabrieken in de VS, omdat Mexico veel lagere lonen bood voor hetzelfde werk. 

Het artikel in de Trouw begint met deze foto:

 

Een voormalig werknemer, die staat op de plaats waar vroeger de Maytagfabriek stond.

De koelkast-divisie bevindt zich nu vlak over de grens met Mexico. Het was in Galesburg een assemblage-fabriek, dat is het nu ook in Mexico, één van de zogenaamde Maquiladores.

De nadelen van de maquiladores voor Mexico.

Maar ook de nadelen voor Amerika zijn groot. Heel veel mensen raakten werkeloos.

Ziehier!

Nafta kreeg hier de schuld van. 

Dat gaf veel mensen reden om Trump te stemmen, want Trump beloofde de banen terug te geven aan de Amerikanen, en Nafta af te schaffen.

Trump doet Nafta de deur uit.

Er zitten nog veel meer consequenties vast aan de globalisering en de vrijhandel; het rijke industriegebied, The Great Industrial, waarheen vroeger alle mensen trokken om geld te verdienen, is nu een 'rust belt' , een gebied met leegstaande grote fabriekspanden.

Het einde is nog niet in zicht, want het zou zo maar kunnen, dat Zuid Korea of China nog lagere lonen biedt dan Mexico. Dan vertrekken de bedrijven zelfs uit Mexico...

Ouderwetse Maytag wasmachine. Ook  de huidige Whirlpool komt van Maytag.

American made... kun je dat nog wel zeggen?

En kan Trump dit ooit nog terugbrengen??

Hier staan ze nog eens, de voordelen...

Maar dit is dde werkelijkheid. Het is zelfs zo, dat veel Democraten juist in deze streek Republikeins hebben gestemd

Het Nafta-gebied.

Gebied van de Rust Belt

En dat de rijken er alleen maar beter van worden: ik geloof het direct!

Ten slotte vermeld ik nog dat het inwonertal van Galesburg is teruggelopen. 10 % sinds 1990. Met de werkeloosheid gaat het sinds 2012 weer iets beter, het is nu 5%. Maar het werk dat er is zit vooral in de dienstensector. Veel jongeren trekken weg.

Vandaag stond weer een artikel kin de Trouw: nu met allemaal foto's van de muur. De fotograaf John Moore bracht de ruim 3000 kilometer lange grens in beeld, over de volle lengte. 

Wat me trof, waren de beelden van de leden van de paramilitaire Arizona Border Recon. Het zijn Amerikaanse vrijwilligers, voornamelijk veteranen, die patrouilleren langs de grens om smokkel van mensen en drugs tegen te gaan.

Het zijn deze mensen die in de film La Jaula de Oro een van de jonge mensen van grote afstand doodschiet. 

Dit is de ook in de krant van vandaag genoemde initiatiefnemer van de patrouillegroep, Tim Foley. 

'We're just another set of ears and eyes,'  zegt hij.

Volop bewapend, zoals dat gaat in Amerika.

Naschrift:

Ik had dit blog al helemaal afgesloten en gepubliceerd, toen ik me dit boekje herinnerde:over Diego Rivera en Frieda Kahlo. Ik wil het graag alsnog noemen, omdat ik op zoek was naar graffiti op de Mexicaanse muur. Ik weet dat die er is, maar vond er geen voorbeelden van beschikbaar. 

Diego Rivera is wereldberoemd om zijn muurschilderingen, die een rol speelden in de revolutie. 

Rivera's schilderingen hebben vaak een socialistische boodschap.

Suikerriet

Er is een nieuwe groep kunstenaars die zich door hem laten inspireren. de Streetart Chilango (o.a. Alejandro Revilla en Jenaro de Rosenzweig. . 

Fish, in Mexico-City. Streetart Chilango schildert niet op DE muur.