Studiebol: Detachment, Tony Kaye, 2012.

Poster

Deze film stond niet vermeld op de filmpagina van de VPRO, hij werd op Canvas vertoond gisteravond. Niet de moeite, of wat?
Ik heb hem helemaal uitgekeken, met belangstelling, hier en daar met bewondering, maar ook met ergernis en hier en daar misprijzen.
Eerst maar vertellen waar het over gaat: de lotgevallen van een maand van een inval-leraar op een middelbare school, waar alles maar dan ook alles fout zit: de schoolleider wordt ontslagen door een vervelende inspecteur, de leraren en decanen zijn de school en de ouders allemaal beu, terwijl ze zelf ook nog eens de grootste problemen van thuis mee torsen; ze houden zich amper, of met pillen staande; de ouders tonen zich ongeïnteresseerd of onredelijk en de leerlingen zijn volslagen onverschillig of agressief.
Onze inval-leraar presenteert zich als 'onthecht', en weerstaat meteen de eerste les al de grootste problemen. Hij krijgt de leerlingen aan zijn voeten.
Intussen vernemen we via flashbacks dat hij zelf lijdt aan een groot jeugdtrauma: de zelfmoord van zijn moeder, die vermoedelijk is misbruikt door haar vader - Henry Barthes' opa dus.
Onze invalleraar - hij wordt in een recensie vergeleken met Jezus Christus, hartstikke heilig, maar 'met een halo van lijden om zijn hoofd ' - probeert de leerlingen de liefde voor literatuur bij te brengen. 'One man with a mission can make a difference', is de gedachte die een paar keer terugkomt.

Drie vrouwen komen dichterbij hem op zijn pad: het tienerhoertje Erica, een artistiek begaafd, maar dik meisje in de klas, Meredith, en een vrouwelijke collega Sarah Madison.

De meester en het hoertje

Over het hoertje ontfermt hij zich, hij neemt haar in huis en bezorgt haar zo een normaal leven; het meisje Meredith heeft hij al heel erg geraakt met zijn citaat over double-think, uit 1984, van George Orwell. Dit is een heel mooi deel in de film, en je denkt 'nu gebeurt er wat'. De vrouwelijke collega zoekt nader contact met een leuke collega.
Maar hij faalt in alle drie de contacten. Schrijnend vond ik, hoe hij zomaar het hoertje het huis uitzette. Weliswaar terug naar haar ouders, maar volkomen onvoorbereid. Haar gehuil om bij hem te mogen blijven was aangrijpend. Het haalde die mooie leraar voor mij van zijn voetstuk.
Het meisje Meredith zoekt liefde bij hem; hij duwt haar weg, omdat hij die liefde niet geven kan. Die 'worsteling' wordt waargenomen door verliefde collega Sarah, die meent te zien dat haar leuke leraar een leerling aanrandt. Hij raakt zo háár aandacht kwijt, maar dramatischer is, dat Meredith zelfmoord pleegt.
Zo vertrekt hij van school, één en al ellende achterlatend.
Het liet voor mij ook weinig heel van zijn boeddha-achtige detachment.
Enfin. Alles bijeen genomen was er zo wel héél erg veel ellende bij elkaar gegooid op één school.
Toch blijven me scenes bij, zoals de foto's die Meredith maakte; de zorg van Henry Barthes voor zijn opa, en die voor het hoertje. En misschien nog het meeste door de literaire verwijzingen.
Ik raakte uiteraard geïnteresseerd in de vergelijking die Barthes maakt met The Fall of the House of Usher, van Poe. Dat komt ongetwijfeld nog wel eens terug in mijn lees-geschiedenis. Het beeld van de schoolgang vol met weggegooide papieren (verwijzing naar House of Usher?) ontroerde me.
De desintegratie van de school, net zo als in de geschiedenis van Edgar Alan Poe.
Ook de citaten over double-think vond ik mooi; waarmee 1984 van George Orwell weer eens in mijn aandacht terugkwam.