Boek onder redactie van Frits Boterman & Marianne Vogel.
De naam Frits Boterman had ik eerder gehoord, namelijk toen ik het boek Oswald Spengler en Der Untergang des Abendlandes: cultuurpessimist en politiek activist van hem las. Helaas heb ik daar toen geen verslag van geschreven.
Het boek over het interbellum moest mij weer informatie geven over Rosa Luxemburg, maar ook nu weer viel deze geschiedenis buiten het bestek van het boek.
Boterman was hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam, hij is daar weggegaan in februari 2013 met zijn boek Cultuur als macht in het derde rijk.
Allemaal interessant, maar niet wat ik nu zoek.
Het boek bestaat uit essays van verschillende auteurs, allemaal over de verhouding Nederland en Duitsland in het interbellum.
Ik kwam de naam Liebknecht tegen in het essay Provincie zoekt metropool, de reputatie van Berlijn in de Nederlandse literatuur in het interbellum.
Hierin wordt de roman Vera genoemd, van Hendrik Marsman. Een moderne revolutieroman. Daarin tekent Marsman Berlijn als een stad vol politiek extremisme, de sfeer is duister. 'God was dood en Karl Liebknecht was dood. Berlijn hing aan een zijden draad aan den hemel: een log, zwaar kolossaal monsterdier vlak boven een kokende hel.'
Het 'heidense' Berlijn is ook bij Ter Braak terug te vinden.
Dergelijke clichématige kritiek impliceert dat schrijvers zich in moreel opzicht ver verheven voelen boven deze stadscultuur. In dit verband is het essay Problemen bij beeldvormingsonderzoek, aan de hand van Nederlands-Duitse relaties nog interessant.
Verder wordt er onder meer aandacht besteed aan: het denken van Thomas Mann; de Pfeffermühle (cabaret) van Erika en Klaus Mann; kunsthandelaars tussen Nederland en Duitsland; reacties op De Ploeg in Groningen (wordt altijd in verband met het Duitse expressionisme gebracht); de receptie van de theologie van Karl Barth, theoloog in Nederland; de rol van het staatshoofd in de parlementaire democratie (verschil Wilhelmina en Ebert).
Nogmaals: allemaal interessant, maar niet wat ik nu zoek.
Misschien kom ik in een ander verband op dit boek terug.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten