De oorspronkelijke titel van dit boekje is The Pastures of Heaven. Het zijn verhalen, die met elkaar samenhangen doordat alle personen wonen in een vallei in het westen van Amerika met die naam. Er is ook een centraal punt in de familie Munroe, rond wie zich alle gebeurtenissen afspelen. Ik citeer nu een stukje uit Wikipedia:
"In een brief uit mei 1931 aan literair agent legde Steinbeck uit hoe hij de setting en het thematische materiaal voor zijn verhalencyclus bedacht: Er is, ongeveer twaalf mijl van Monterey, een vallei in de heuvels genaamd Corral de Tierra [aarden corridor]. Omdat ik de mensen in mijn boek gebruik, heb ik het Las Paturas del Cielo genoemd. De vallei stond jarenlang bekend als een gelukkige vallei vanwege de unieke harmonie die er tussen de twintig families bestond. Ongeveer tien jaar geleden trok een nieuw gezin op een van de ranches. Het waren gewone mensen, slecht opgeleid, maar eerlijk en net zo vriendelijk als wie dan ook. In feite kan ik in hun hele geschiedenis niet ontdekken dat ze een echt kwaadaardige daad hebben begaan... maar aan de Morans ['Munroes' in Pastures ] zat een vleugje kwaad. Iedereen waarmee ze in contact kwamen, raakte gewond. Overal waar ze naartoe gingen ontstond er onenigheid... "
Latere editie van het boek.
Ik vind het lastig om het boek samen te vatten, elk verhaal concentreert zich om een of meer andere personen. Ik onthoud dat allemaal niet.
Terugblikkend valt wel op, dat er aan verschillende mensen 'een steekje los' is. Eén van de wetenschappers die zich bezig hielden met Steinbecks werk, ziet datzelfde terug in bij voorbeeld Of Mice and Man, waarin ook een krankzinnige voorkomt. In dit boek doet vooral Tularecito, hoofdstuk IV, daaraan denken. Ik vond dit een van de mooiste verhalen.
Engelse uitgave.
Overigens speelt in East of Eden, 'het kwaad' als aparte thema ook een prominente rol: de vrouw van Adam, Cathy. wordt als een monster beschreven - als een verpersoonlijking is van het kwaad. (Later in de roman iets teruggenomen.)
Hoe het zij: de verhalen in Het beloofde land zijn heel boeiend om te lezen. Tot nu toe vond ik alles mooi van Steinbeck, ook dit boekje. Het doet trouwens erg denken aan East of Eden, omdat het daar ook gaat om een streek (de Salinasvallei) waar meerdere families samenwonen. Daar is de roman tot één groots geheel uitgewerkt, hier zijn het losse, en toch samenhangende verhalen.
Een soort voorloper dus.
Er bestaat ook deze geïllustreerde uitgave van het boek.
De genoemde Wikipedia-site geeft heel veel informatie ook over de plot en de verschillende personages. Daar verwijs ik graag naar.
Verder verwijs ik nog graag naar DEZE SITE, waarvan ik met instemming dit citaat plaats: "Steinbeck's objective narration allows readers to enter the psyche of the characters and to judge the actions and decisions of those characters for themselves. Throughout the book, Steinbeck explores themes familiar to his later works, such as farming in rural America, the importance of landscape, human frailties, and family and marital relationships. He also delves into controversial subject matter such as mental instability and the oppression of Native Americans. He uses the fertile valley named Las Pasturas del Cielo, or the Pastures of Heaven, not simply as a backdrop, but as an entity that plays an integral role in the success or failure of the residents."
We volgden een serie van 5 colleges over de grote tragedies van Shakespeare. Dat zijn 'the big four', met daaraan toegevoegd Romeo en Julia. De big four zijn Hamlet, King Lear, Othello en Macbeth.
Er zijn diverse boek- en filmbewerkingen van beschikbaar, en er is ook nog een ballet. namelijk van Prokofiev, met Nourijev en Fonteyn.
Balkon Scene uit Prokofievs Romeo en Julia,
Act II, met Rudolf Nureyev en Margot Fonteyn.
Het toneelstuk is beschikbaar in het Nederlands in een vertaling van Gerrit Komrij.
Vertaling Komrij uitgave 2010.
Julia's balkon in Verona, Italië
spencer77/Flickr
Liefde is het thema van dit treurspel, gedwarsboomde liefde door de vete tussen de families Montegue en Capulet. Julia is een Capulet, het balkon hangt aan de villa van de Capulets, nog steeds in Verona.
Het stuk hangt van tegenhangers aan elkaar: liefde-haat, geweld, oorlog, moordpartijen. Het gaat om de jeugd, een bijzondere levensperiode, weer in tegenstelling tot de oudere generatie, die verstrikt zit in onderlinge haat. De jeugd trouwt in het geheim, wetend dat de ouderen hun liefde zullen afkeuren. Maar de vijandschap is zo sterk dat de liefde daarbij niet gedijen kan. Het Fortuin, het Lot slaat toe. Fortuna is een godin, op wie we geen invloed hebben.
Beeld van de godin Fortuna met een hoorn des overvloeds.
De godin werd ook vaak afgebeeld met vleugels, of met deze hoorn des overvloeds, ook wel cornucopia genoemd, met scepter en een rad, als symbool voor de veranderlijkheid van het lot. Aan dit laatste attribuut herinnert het hedendaagse Rad van Fortuin.
"I am a fortunes fool", zegt Romeo: hij pleegt een moord, namelijk op Tibold, nadat Tibold Romeo's vriend Mercurio gedood heeft. De jonge mannen zijn 'testosteronbommen', zo lopen ze rond, en zo kan het gebeuren dat in het heetst van de strijd de mannen gaan moorden. Daarmee is het gebeurd met Romeo's vrijheid, hij wordt verbannen en moet vluchten. Er is slechts één liefdesnacht voor hem en Julia mogelijk.
Romeo vlucht naar Mantua. Father Laurent en Julia beramen een plan, ze zetten de dood van Julia in scene, de bedoeling is dat Romeo dat weet, maar dat bericht bereikt hem niet. Romeo pleegt zelfmoord op het graf van Julia. Als zij ontwaakt en de dode Romeo ziet, pleegt ook zij zelfmoord. De familie verzoent zich hierna.
De tegenstelling is het grote thema, licht tegenover duisternis. Er zitten allerlei dualiteiten in.
Julia heeft meer aandacht voor de donkere aspecten, Romeo voor de lichtere.
Er zit ook een tegenstelling in de generaties, een generatieconflict.
Bij onderzoek naar dit stuk is op diverse kanten de nadruk gelegd: de psychologie, sociale omgeving, historische aspecten, hoe het stuk geactualiseerd kon worden, op tekst en poëzie, op de tragedievorm.
Er zit ook een voorwoord bij:
PROLOGUE
Two households, both alike in dignity,
In fair Verona, where we lay our scene,
From ancient grudge break to new mutiny,
Where civil blood makes civil hands unclean.
From forth the fatal loins of these two foes
A pair of star-cross'd lovers take their life;
Whose misadventured piteous overthrows
Do with their death bury their parents' strife.
The fearful passage of their death-mark'd love,
And the continuance of their parents' rage,
Which, but their children's end, nought could remove,
Is now the two hours' traffic of our stage;
The which if you with patient ears attend,
What here shall miss, our toil shall strive to mend.
Bij twee families, nobel en gezeten,
(Verona is ons glanzend schouwtoneel)
Barst nieuw geweld los uit een oude vete,
En burgers vliegen burgers naar de keel.
Uit bloeddoordrenkte lendenen creëren
De kampen twee geliefden die, misleid
Door lot en sterren, jammerlijk kreperen:
Hun dood begraaft de ouderlijke strijd.
De loop van hun ten dode opgeschreven
Romance, van rancune die moest duren
Tot kinderen betaalden met hun leven,
Toont ons toneel u nu een aantal uren.
Schenk ons uw aandacht.
Valt er iets te laken,
We zullen het proberen goed te maken.
Veel van de stukken van Shakespeare spelen zich af in Italië: dit stuk in Verona, The Merchant of Venice in Venetië, evenals Othello.
William Shakespeare, 1564-1616
door Martin Droeshout (1622)
We weten niet veel van Shakespare, bovenstaand portret is na zijn dood gemaakt.
William Shakespeare,
portrait associated with John Taylor circa 1610
Shakespeare is geboren in Stratford upon Avon, en is daar ook gestorven.
Het huis dat er nu staat is gebouwd/herbouwd in de 19e eeuw.
Welke talen hij kende is onbekend. De King Edward Grammar School heeft hij bezocht, zoveel is bekend.
Zijn vader was een handelaar in grootgrondbezit, en maakte handschriften.
Een biografie over Shakespeare is geschreven door Peter Akroid; een iets dunnere door Bill Bryson.
Peter Ackroyd's Biography.
Een wat dunnere uitgave van de biografie, Bill Bryson.
Vanaf 1590 werkt Shakespeare in Londen, toen de grootste stad van Europa, met meer dan 200.000 inwoners. Er waren veel nationaliteiten, Italianen, Fransen.
London Bridge | History, Old London Bridge,
Britannica, lithografie van circa 1500.
De stad had al een groot handelscentrum, de Tower, St. Paul's en het koninklijk paleis stonden er al.
Shakespeare begon daar als acteur, al gauw werkte hij ook als schrijver.
Van zijn werken bestaan geen manuscripten, dus niets met de hand geschreven. Van zevenjaar na zijn dood dateert de zogenaamde First Folio, gedrukt werk op folioformaat.
First Folio, 1623, uitgegeven door vrienden na Shakespeares dood.
bijna al zijn werken staan hier in.
Van de First Folio zijn nog maar een paar honderd exemplaren over, te vinden in musea of bibliotheken. Op het portret staat hij bijna adellijk afgebeeld. Er staat ook een portret op zijn grafmonument, maar eigenlijk zijn we niet zeker hoe hij eruit heeft gezien.
Grafmonument Shakespeare Holy Trinity Church, Stratford upon Avon.
Er is veel gegist naar Shakespeares leven, omdat er feitelijk weinig bekend was over hem. Er zijn ook geen getuigenissen over zijn leven. Er is geopperd dat zijn naam een schuilnaam zou zijn, waaronder mogelijk Francis Bacon, Christopher Marlowe, of Edward de Veer zou schuilgaan.
Behalve de talloze toneelstukken schreef Shakespeare ook nog eens `150 sonnetten, uitgebracht in 1609.
Een voorbeeld is het bekende: Shall I compare thee to a Summer's Day
Shall I compare thee to a summer's day?
Sonnet 18, voorgedragen door Harriët Water.
Hier vertaald door Peter Verstegen:
Vind ik jou als een zomerdag zo mooi?
Nee, lieflijker en milder nog ben jij.
De tere meiknop valt aan storm ten prooi,
En al te snel verloopt het zomertij;
‘t Is soms te heet als ‘t oog des hemels schijnt,
En vaak ook wordt zijn gouden teint gedoofd;
Eenmaal wordt alle schoonheid ondermijnd,
Door de natuur of ‘t lot van glans beroofd;
Maar in jouw zomertijd schuilt eeuwigheid,
Die zich jouw schoonheid niet ontroven laat,
In eeuwge verzen rijp jij met de tijd,
Dood pocht niet dat jij in zijn schaduw gaat.
Zolang de mens adem en ogen heeft,
Zolang leeft dit, wat jou nieuw leven geeft.
(William Shakespeare (1564 - 1616))
Volgde nu een stuk over de sonnetvorm, die uit Italië afkomstig was, en hoogtij begon te vieren in de Renaissance. tot vandaag de dag weet die dichtvorm zich te handhaven. Ik laat die technische kant nu maar even buiten beschouwing. Evenals de begrippen Renaissance (Rinascemento: oude teksten uit de klassieke tijden worden opnieuw bestudeerd en vertaald. Tijd van het Humanisme, in oude kloosters worden manuscripten bekeken van vóór het Christendom.
Botticelli vormt het beginpunt, met de geboorte van Venus.
Circa 1483, de geboorte van Venus, Botticelli.
Renaissance kenmerkt zich ook door het humanisme, omdat de mens centraal komt te staan, in plaats van God of hiernamaals. Botticelli's schilderij staat daar symbool voor.
Ook bij Shakespeare staat de mens centraal, na eeuwen van andere aandacht. Het leven mag gevierd worden, rijke stadstaten bieden tegen elkaar op in rijkdom, weelde en schoonheid. Dat gebeurde ook in Londen.
De novelle komt op.
Schreuders noemt Bocacio, maar, hier ter zake doende:
Masuccio Salernitano, 1476; schreef een verhaal over twee geliefden in Siena, precies hetzelfde verhaal als Romeo en Julia.
En in 1530 schreef Luiggi da Porto een Romeo en Juliaverhaal dat zich zelfs ook in Verona afspeelde, het zou waar gebeurd zijn begin 14e eeuw! de namen Tibaldo, Lorenzo komen er in voor, identiek dus aan Shakespeare; ook de familienamen Monteque en Capulet.
Ook in Dantes Divina Comedia komen de namen Montegu en Capulet voor, waar Dante de Purgatoria beschrijft; eeuwige vetes spelen zich daar af.
Met welke teksten Shakespeare bekend was, is niet bekend. In 1554 schreef Matteo Bondello nog een Romeo and Juliet, met extra elementen toegevoegd. Er kwamen ook vertalingen in het Frans en Engels.
Oudst bewaard gebleven amfitheater; in Verona.
In Nederland bestonden van ouds her geen theaters; opvoeringen vonden plaats op markten of bij/in kerken. Met de Renaissance komt ook het theater op.
Muziek is er ook volop van Romeo and Juliet: Tsjaikovski schreef een fantasie-ouvertures Berlioz een symfonie, Prokovjev een ballet. Bellini en Gounod een opera. West Side Story is een moderne adaptatie van het Rome en Juliaverhaal.
Ik was zelf getroffen door de muziek bij de verfilming van Romeo en Juliet uit 1968, de muziek is van Nino Rota.
Muziek Nino Rota, uitvoerende Harry Mancini.
Hoort bij de film uit 1968 Romeo en Julia, van Franco Zeffirelli. Hoofdpersonen Leonard Whiting en Olivia Hussey.
Er is een prachtige film uitgebracht in 1996:
Trailer film uit 1996, met een heel jonge Leonardo di Caprio.
De First Folio kwam al ter sprake. Het is de eerste complete uitgave van Shakespeares werk.
Verder bestaan er twee Quarto-uitgaven: een piraten-editie (met verminkte teksten, fouten en lacunes: de zogenaamde Bad Quartet) en een goede.
De al geciteerde proloog is in sonnetvorm. De tragedie zelf (evenals de andere) zijn geschreven in blank verse.
Een liefdessonnet zit er ook in, op het bal. Daaruit spreekt, dat Julia meteen beseft wat de verschillen tussen haar en Romeo betekenen.