maandag 31 december 2018

Jackie, Pablo Larrain, 2016.

Natalie Portman, als Jackie Kennedy. Filmposter.
Eindelijk kreeg ik de kans om Jackie te zien, de film die ik in 2016 moest laten gaan, toen hij in de bioscopen draaide. 
Zoals ik wist, ging het om de dood van president John F. Kennedy, zoals beleefd door zijn vrouw Jackie. 
Het filmscenario is van Noah Oppenhem, die er de prijs voor het beste scenario van 2016 mee won. 
Noah Oppenheim, screenwriter. 
Jacqueline Kennedy
Natalie Portman, die Jackie vertolkt.
Het verhaal wordt verteld als een gesprek tussen Jackie en een journalist, die haar ervaringen opschrijft. Ten dele heeft Oppenheim zich op de realiteit gebaseerd: op 29 november 1963 werd Jacqueline Kennedy geïnterviewd door Theodore White. Hij publiceerde dit interview in het Life magazine. Zie afbeelding hieronder.
Afbeelding van het essay in Life Magazine.
De moord op Kennedy vond op 22 november 1963 plaats, in Dallas Texas. We krijgen die moord in flashbacks te zien. Porter is gekleed in het iconische rose mantelpakje van Jackie, dat speciaal voor de film is nagemaakt. We zien haar nog uren daarna in dezelfde kleding rondlopen, de bloedvlekken van haar man er nog op. 
Behalve op het interview met de journalist White, is de film gebaseerd op een rondleiding die Amerika's First Lady in 1962 gaf in het Witte Huis. Daar is ook een film van gemaakt, getiteld A tour of the White House with Mrs. John F. Kennedy. 
Ongeveer 4 minuten uit die film, die nog steeds te koop is op dvd.
Toen de Kennedy's in het Witte Huis trokken werd er voor heel veel geld verbouwd, en aan kunstschatten aangetrokken. Jackie zag het Witte Huis als symbool van de democratie. 
Nog op een tweetal andere manieren is die aandacht in de film voor het Witte Huis relevant: 
Jackie komt in de film uiteraard heel verloren over. Ze dwaalt in haar eentje in dat geweldig grote paleis, de slaapkamer, de eetzaal. Ze weet dat de opvolger van haar man, Lyndon B. Johnson, staat te dringen om er zijn intrek te nemen. 
Nog belangrijker wellicht is het creëren van de mythe van Camelot.
Camelot is de naam van het kasteel waar Koning Arthur van de Tafelronde gewoond had. 
Camelot, door Gustav Doré.
De slotzin van het interview luidt: 'Don't let it be forgot / that once there was a spot / for one brief shining moment / that was known as Camelot.'
Hiermee wordt Kennedy vergeleken met Arthur. In die tijd draaide in Amerika de musical Camelot, hetgeen de vergelijking enigszins verklaart. John F. Kennedy schijnt er ook graag naar geluisterd te hebben. 
Het gevolg van dit verhaal was, dat de vergelijking bleef leven; het Kennedy-tijdperk wordt ook wel The Camelot-Era genoemd. Maar de journalist White én Jackie Kennedy zelf hebben er later afstand genomen. White zou zich hebben laten meeslepen, tot iets waarvan hij later inzag dat het onwaar was. Jackie zelf vond de uitspraken achteraf 'sentimenteel'.  
Pablo Larrain
Pablo Larrain, de regisseur, met Natalie Portman.
Een groot deel van de film gaat ook over de begrafenis van Kennedy. Jackie had zich laten informeren over de begrafenis van de eveneens vermoorde president Lincoln. Ze wilde hetzelfde voor haar man. 
Haar adviseurs - waaronder Robert Kennedy, broer van J.F.K. - raadden het haar af, om veiligheidsredenen. Maar Jackie hield, zoals we weten vol.  
T.H. White, 1915-1986. Hij schreef onder andere over Camelot, The Once and Future King; verder een autobiografie, In search of History, waarin hij afstand nam van het Camelot-citaat; en The Making of the President, 1960, over de verkiezing van John F. Kennedy. 
Dit is de acteur Billy Crudup, de journalist in de film. Volgens Wikipedia is hij een mengelmoesje van T.H.White, en een andere journalist, Arthur M. Schlesinger. 
Schlesinger was een vriend van de Kennedy's. Hij schreef het boek A Thousand Days, over het presidentschap van Kennedy.
Ik vond de muziek onder de film ook erg mooi, dreigende akkoorden, heel apart. Ik citeer: 
Hier is de score te beluisteren getiteld Autopsie. 
Alongside many of Fontaine’s immersive shots is Mica Levi‘s score. The music featured in Jackie is so accomplished that it is difficult to encapsulate in words. Perhaps the best word to describe it is haunting. Zie DEZE LINK VOOR ALLE NUMMERS.

Afscheid van een tijdperk.
John Hurt, in zijn laatste filmrol; hij is hier een priester. Hurt overleed in 2017.

In gelukkiger tijden, boven en onder.





Met Peter Sarsgaard in de rol van Robert Kennedy.




De echte First Lady, en Natalie Portman.

Jackie, Trailer.
Eén ding moet me van het hart: Natalie had de banden beluisterd van interviews van Jackie met Arthur Schlesinger. Het resultaat mag waarachtig zijn, opvallend is - naar mijn huidige maatstaven - een aanstellerig stemgeluid, kleine-meisjesachtig, en vol valse lucht. 
Maar het is ook wel een beetje terug te zien en te horen op de film A tour of the White House; daarin behalve het 'Marilyn Monroe-geluid' ook een extreem glimlachje en knipperende oogjes. 

zaterdag 29 december 2018

Victoria Koningin, Julia Baird, 2016.

Boekomslag. Het boek heeft als ondertitel: Een intieme biografie van de vrouw die een wereldrijk regeerde. 
Ik pak het dit keer anders aan. De biografie is zo uitgebreid, dat het niet doenlijk is er een uittreksel van te maken. 
In plaats daarvan laat ik zien, wie de belangrijke personen en gebeurtenissen zijn tijdens haar leven. Waarbij ik uiteraard niet volledige kan zijn.

I. Engelse Vorsten en hun regeerperiode vanaf 1714:

leefde van1738-120
Had ook een zeer lange regeerperiode, van 1761 tot 1820.
Neurotische man; leed later aan epileptische aanvallen. Werd seniel. Stierf op 82-jarige leeftijd.
leefde van 1762-1830
Eerst gehuwd met Charlotte, later met Caroline. Kregen één kind, dat jong stierf (Charlotte van Wales, 1796-1817, zie beneden.)
 Hij was de oudste zoon van George III, en bij zijn aantreden al elf jaar regent vanwege de seniliteit van zijn vader. Was lui en losbandig, maar stimuleerde de kunsten.
leefde van 1765-1837
Bijgenaamd de Zeekoning. De kinderen uit zijn wettige huwelijk overleden jong. Bij zijn maîtresse had hij 10 onwettige kinderen. 
Leefde van 1819-1901
Victoria was het enige kind van Eduard August, hertog van Kent (de vierde zoon van koning George III) en prinses Victoria van Saksen-Coburg-Saalfeld (een zuster van de latere Belgische koning Leopold I). Via haar moeder had ze een halfbroer en een halfzus: Karel (1804-1856) en Feodora (1807-1872). Haar eerste naam, Alexandrina, had ze te danken aan tsaar Alexander I van Rusland, die een peetoom van haar was.
Leefde van 1841-1910, geboren als Albert Eduard.
Tweede kind van Victoria en Albert. Zijn moeder had hem altijd verre gehouden van staatszaken. Hield nogal van pretjes. Toen hij eenmaal koning was, bleek hij een goed diplomaat, al verwaarloosde hij helaas de betrekkingen met Duitsland en diens keizer. 
leefde van 1865-1936
tweede zoon van Edward VII. 
leefde van 1894-1972
oudste zoon van George V. Edward trad snel af, omdat hij de voorkeur gaf aan een huwelijk met Wallis Simpson, die niet van adel was, en bovendien gescheiden. Edward koesterde vermoedelijk ook nazi-sympathieën.
geboren als Albert Frederick Arthur George (Bertie); leefde van 1895-1952 
'Bertie' stotterde (zie de prachtige film The King's speech.) Tweede zoon van koning George VI, en geboren als Albert. Hij kreeg twee dochters. 
Georg VI England.jpg
Nogmaals George VI
geboren 1926.
oudste dochter van George VI. Ze kreeg met haar man Philip 4 kinderen: Charles, Anne, Andrew en Edward. 

II. Belangrijke ministers tijdens de regeerperiode van Victoria: 

William Lamb, alias Lord Melbourne. 1779-1848. 
Was een Whig. Zijn vrouw Caroline had een openlijke affaire met de dochter Lord Byron. Caroline stierf in 1828.
Melbourne in 1834 premier. Dat was hij nog steeds, toen Victoria in 1837 de troon besteeg. Hij werd haar bijzondere raadsman. 
Sir Robert Peel, 1788-1850. 
Victoria mocht hem aanvankelijk niet. Albert juist wel. De verhouding met Victoria werd gaandeweg beter. De man van de afschaffing van de Graanwetten. Ging tegen de grote landeigenaren in, ten tijde van de grote Hongersnood.
Benjamin Disraëli, 1804-1881. 
Was een charmeur, wat Victoria goed beviel. Was een imperialist in hart en nieren: bestreed de Zoeloes in Zuid-Afrika. 
William Ewart Gladstone, 1809-1898
Gladstone was drie keer premier. Victoria had een hekel aan hem. Bij zijn definitieve afscheid was ze zelfs lomp.  Gladstone wilde Ierland zelfbestuur geven. (Home Rule.) Gladstone en Victoria werden wel 'twee botsende pantserschepen' genoemd.

III. De negen kinderen van Victoria en Albert: 

1:Victoria, 1840-1901. Verhuisde naar Duitsland na haar huwelijk. Moeder van de latere keizer Wilhelm II. Intensieve correspondentie met Victoria. Bijnaam: Vicky.
2. Albert Edward, 1841-1910;
Bertie; volgde Victoria op, als Edward VII.
3. Alice Maud Mary, 1843-1878. 
Draagster van hemofilie. Moeder van tsarina Alexandra Fjodorovna, (echtgenote van de tsaar) die het gen weer aan haar zoon doorgaf. 
4. Alfred Ernst Albert, 1844-1900.
Bijnaam Affie; Getrouwd met Russische grootvorstin. Werd als buitenlander met achterdocht bekeken. Ongelukkig huwelijk.
5. Helena Augusta Victoria, 1846-1923.
Actiefste familielid, regelde alle familieverplichtingen. Werd later samen met Beatrice onofficieel secretaresse van moeder. 
6. Louise Caroline Alberta, 1848-1939. 
Verhuisde naar Canada  en was daar enorm populair. Kreeg  een ernstig ongeluk met een slee. Was gehuwd, maar stierf kinderloos. 
7. Arthur William Patrick, 1850-1942. 
Ging in het leger, werd onder andere generaal. Later gouverneur-generaal van Canada. 
8. Leopold George Duncan Albert, 1853-1884
Leed aan hemofilie, wat hem beperkte in doen en laten. Werd beschermheer van kunst en literatuur. Vanwege de pijnen aan de gewrichten (hoort bij de bloedziekte) verhuisde hij naar Cannes. Kreeg daar een ongeluk en stierf de dag erna. 
9) Beatrice Mary Victoria Feodore,1857 – 1944. 
Beheerde de dagboeken van Victoria. Gedurende 30 jaar na haar dood herschreef ze de hele boel. Een groot geval van censurering! 
Bij haar trouwen verplichtte Victoria haar in Engeland, ja zelfs bij haar thuis te blijven wonen.

III. Prins Albert

Albert van Saksen-Coburg en Gotha, 1819-1861
Geliefde echtgenoot van Victoria, vader van de negen kinderen. Stierf al op 42-jarige leeftijd. Werkte veel te hard. 
Het Britse koningshuis had eerst de naam Hannover, en nam later de naam Van Saksen Coburg aan. Weer later werd het veranderd in het meer Brits klinkende Windsor. 
Ernst II van Saksen Coburg en Gotha, 1818-1893. 
Broer van Albert. Leed aan syfilus. 

IV. De directe familie (en invloeden) van Victoria

Marie Louise Victoire, Hertogin van Kent, 1786-1861. 
Zij en Victoria hadden een stormachtige, verziekte relatie met elkaar. Deze was ontstaan in Victoria's tienerjaren. Verzoening kwam op latere leeftijd. 
Eduard August, duke of Kent and Strathearn, 1767-1820. 
Vader van Victoria. Stierf dus kort na de geboorte van zijn dochter. 
John Conroy, 1786-1854
Adviseur van Victoria's moeder, en vermoedelijk ook haar minnaar. Hij en zij koeioneerden Victoria, die hen beiden daarom haatte. 

V. Overige familie
Prinses Charlotte Augusta van Wales, 1796-1817. 
Enig kind van George IV.  Getrouwd met oom Leopold ('zwierig, ambitieus en beminnelijk'). Stierf in het kraambed. Leopold bleef gebroken achter. De dood van Charlotte had grote invloed op Victoria, zowel op haar angst voor de bevalling, als op de druk die haar ooms uitoefenden op haar voor de erfopvolging. 
Onder en boven: Leopold I, 1790-1861. Oom van Victoria.
Leopold had Charlotte als eerste vrouw, en als tweede Louise van Orléans. 

Leopold II, 1865-1909
Een vreselijke man, verantwoordelijk voor de moord op en de verminking van talloze Afrikanen (Congolezen). Liet allerlei gruweldaden verrichten. Beschouwde Congo als zijn persoonlijk bezit, maar zette er nooit een voet. 

VI. Tijdgenoten Victoria: 

Charles Dickens,Florence Nightingale, Alfred Lord Tennyson.

VII. Bijzondere figuren: 

John Brown, Schot, 1826-1883
Knecht van Victoria. De precieze relatie is omstreden. Julia Baird heeft aanwijzingen dat het ook om een erotische relatie ging.  
Brown, en Victoria te paard. 
Abdul Karim, De Munshi, 1863-1909. 
Victoria was gek op hem, maar haar familie geenszins! Ze wantrouwden hem. 

VIII. Mijn indrukken van het boek.

Het was een heerlijk boek om te lezen! Parallel eraan bekeek ik de twee seizoenen van de serie Victoria. Het was heel leuk om zo een beeld te krijgen van hoe het leven (de kostuums) er in die tijd uitzagen. Omdat de serie ook af en toe 'het land ingaat' zie je ook het contrast tussen de rijkdom aan het hof en de armoede van het gewone volk. 
Victoria en 'Lord M.' uit het kostuumdrama
Er is ook een website, die te zien geeft wat waar is in de serie, en wat niet. Zie My inner victorian.
Interessant was het om te lezen, dat de schrijfster, Julia Baird, te maken kreeg met gecensureerde dagboeken. De jongste dochter van Victoria, Beatrice, heeft dertig jaar van haar leven besteed aan het herschrijven van haar moeders dagboeken!
Ook vertelt Baird in haar nawoord, dat ze tot de orde geroepen werd door de beheerders van de nalatenschap, nota bene over informatie die zij via een andere weg verkregen had!
Het is erg jammer dat de geschiedenis zo met opzet vervalst is. - Het is natuurlijk fijn dat Baird op dat 'koninklijk verzoek' tot schrappen niet is ingegaan!
Victoria komt over als een bijzonder sterke vrouw, maar ook als iemand die anderen haar wil kon opleggen. In de serie is ze als jonge koningin al heel krachtig, en dat is ze gebleven, lees ik in de biografie. Niet altijd even leuk.
Bijvoorbeeld trof mij haar houding tegenover premier Gladstone. Het afscheid van hem bijvoorbeeld, vond ik pijnlijk, en onterecht.

Er zijn interessante dingen op te merken over de vorstenhuizen van Europa, die allemaal wel met elkaar verknoopt leken. Wilhelm II was een kleinzoon van Victoria, er zaten telgen in Rusland, Denemarken, Spanje.... 
Opmerkelijk dat Victroia, héél oud, stierf in de armen van haar kleinzoon Wilhelm, die enkele jaren later een oorlog begon tegen het wereldrijk van zijn grootmoeder.
Beeld van de industriële revolutie.
Omdat ze zo lang heeft geregeerd, komen er ook grote gebeurtenissen van de wereldgeschiedenis en van de lokale geschiedenis aan de orde: de strijd met de Turken, onder andere op de Krim; de Boerenoorlog; oorlogen in Afghanistan; de geschiedenis van de strijd tussen Ierland en Engeland;. het uitbreiden van het reusachtige Wereldrijk van Groot-Brittanië. De vele slachtoffers die er zijn gevallen, ik noem bijvoorbeeld die van de Chinese Opiumoorlogen. 
The Great Game: the afghan Emir Sher Ali Khan with his "friends" Russia and Great Britain. Text: "Save me from my friends."
Over de Afghaanse oorlogen in de 19e eeuw.
In eigen land had Victoria te maken met de industriële revolutie, het aanleggen van de spoorwegen, waterleiding en riolering. Veranderingen in de democratische regeringsvormen, kiesrecht. 
Sloppenwijk Londen, 1875. 
Slaventransport Afrika, 19e eeuwse gravure. 
In 1833 werd in Groot-Brittannië de slavernij in zijn geheel afgeschaft. Groot-Brittannie vervulde een voortrekkersrol, want Amerika kwam pas 30 jaar later. Ook de Ierse kwestie was heel lastig en speelde een grote rol.  

IX. Opbouw van het boek.

Deel 1: Prinses Victoria, 'Arme kleine Victory'.
Deel 2: De Tienerkoningin
Deel 3: Albert: de man die ook wel koning genoemd werd;
Deel 4: De weduwe van Windsor
Deel 5: Regina Imperatrix. 
Julia Baird, Australisch historicus, auteur. 
Her Majesty, Mrs. Brown is een verfilming van de vriendschap tussen Victoria en haar knecht John Brown....
En Victoria &Abdul: verfilming van de vriendschap tussen Victoria en Abdul 'de Munshi'(= de onderwijzer.)
In beide films speelt Judi Dench de rol van Victoria.