zaterdag 13 januari 2018

Mazzel Tov, Mijn leven als werkstudente bij een orthodox-joodse familie, Margot Vanderstraeten, 2017.

Boekomslag.
Erg leuk, informatief boek over het alledaagse leven van een Joods-orthodoxe familie in Antwerpen, waar een jonge vrouw in de jaren negentig werkte als werkstudente. Haar taak was de kinderen Schneider, Simon, Jakov, Elzira en Sara bij te staan met schoolwerk. 
Het is een rijke, zeer ontwikkelde familie. Vader geeft de ik-figuur bij het binnenkomen een hand, en zegt dan: 'Zullen we dit maar één keer doen?' Zij is daar verward over, en dat ziende zegt hij: 'Als u me de hand reikt, juffrouw, zal ik hem drukken. Want ik respecteer u en uw gewoonten, nietwaar. Maar veiligheidshalve geven wij, orthodoxe joden, geen hand aan een vrouw. Dat heeft met reinheid en zo te maken. Maar daar hebben we het nu niet over. Het zou fijn zijn als u onze gewoonte weet te respecteren.'
Een heel aimabele manier om met zo'n verschil in cultuur om te gaan. 
Geleidelijk aan ontdekt de werkstudente steeds meer verschillen. Het meeste eigenlijk door de omgang met de kinderen Jakov en Elzira, met wie ze het meeste contact heeft. 
Keppeltjes
Aanvankelijk staan de Schneiders erg wantrouwig tegenover haar, omdat ze een Iraanse vriend heeft. Toch wordt ze aangenomen, en ze bereikt veel met de kinderen. Het meisje helpt ze over haar onhandigheid heen te groeien, de jongen steunt ze met zijn schoolwerk. 
Ze kan heel eerlijk zijn, maar ze is ook discreet. 
Ze is soms zeer verbaasd over wat ze ontdekt: dat de ouderslaapkamer een tweepersoonsbed heeft, maar ook een derde, apart bed. Dat is voor de dagen dat de vrouw onrein is. Ze ontdekt, dat de dochters nog altijd worden uitgehuwelijkt ('voorgesteld' huwelijk, niet 'gearrangeerd'), hoe modern ze verder ook mogen zijn. Dochter Elzira is het trouwens helemaal eens met deze vorm. Hiervoor komt een koppelaarster. 
Kledingvoorschriften: lange mouw en maillot; pruiken; keppeljes, met allemaal verschillende betekenissen. Op sabbath geen lichtknopjes bedienen. 
Ze leert Elzira fietsen, wat heel belangrijk is, omdat Elzira lijdt aan dyspraxia,  zeg maar dyslexi voor de ledematen. 
Dyspraxia. Na verloop van tijd is deze kwaal over bij Elzira. 
Elzira leert fietsen op haar twaalfde.
De hoofdpersoon ziet de joodse keuken van binnen, met twee aanrechten - een voor melk en melkproducten, de ander voor vlees; twee vaatwasmachines enzovoorts. Ze maakt een sabbath-viering mee, enzovoorts. Als de kinderen in Israël wonen, gaat ze hen daar ook opzoeken. Zo leren we nog iets over het leven daar. 
Een leuke recensie is HIER  te lezen: dé online community voor joden. 
In het gezin verbleef Margot zes jaar. 
Na een onderbreking van een paar jaar bezoekt ze dan de kinderen in Israël en New York. 
Orthodoxe jood in Antwerpen. 
Groep Joden, Diamantbuurt, Antwerpen (vlak bij Centraal Station). Tegenwoordig is de diamantindustrie grotendeels overgenomen door Indiërs, maar de joden wonen er nog steeds. 

Margot Vanderstraeten, schrijfster en journalisten. Antwerpen. 
Wat mij bijvoorbeeld pijnlijk leek, dat zij als werkstudente wel kon komen eten bij de joden, maar dat die veiligheidshalve vanwege de eetvoorschriften nooit bij haar terug zouden komen eten.  
Overigens maakt ze er ook een thema van: de afgescheiden manier van leven. 
Enkele van de spijswetten. 
Orthodox joods meisje en jongetje.  
Uitleg kashrut. 
Ik vind het altijd zo leuk om te lezen dat joden zo ontwikkeld zijn. Ook de familie Schneider heeft een grote boekenkast en veel kennis en beschaving in huis. 
Gremseliesj voor Pesach: een leuk joods recept. 
Er bestaat een website Joods Antwerpen, waar men excursies kan boeken door de wijk. Ook naar de synagoge. 
Nog een filmpje over koosjer eten. 
Rechts Vanderstraeten. Zie onder VPRO BOEKENPROGRAMMA
Margot Vanderstraeten debuteerde met het boek Alle mensen bijten in 2002.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten