donderdag 21 september 2017

Inham, Cynan Jones, 2013 (2016)

Omslag
Het boek is vertaald door Jona Hoek, dramaturg en vertaler.
Eerdere boeken van Jones onder andere: The Dig (vertaald als De Burcht); Everything I found on the beach. 
Engelse titel van Inham: Cove. 
Een iets jongere Cynan Jones; hij komt uit Wales, en geldt als een van de belangrijkste Britse auteurs van dit moment. 
Dit boek wordt hemelhoog geprezen, zowel bijvoorbeeld door het NRC, als door de VOLKSKRANT
Nu is het zeker zo, dat het verhaal wat om het lijf heeft: man zit alleen in kajak midden op zee, gewond, wij weten niet hoe hij daar gekomen is en hoe hij moet terugkeren. 
Zoals Jeroen Kam zei in zijn Boekenprogramma: het boek is 'opblaasbare fictie': als je het uit hebt, dan vorm je zelf het verhaal, dat veel groter is dan de 11.000 woorden die Jones eraan besteed heeft. 
Hij begon trouwens zelf met het complete verhaal neer te schrijven, dat werden zo'n 30.000 woorden. En toen maar schrappen.
Zo bijvoorbeeld: de urn met de as van zijn vader.
Eerlijk gezegd: de eerste keer vond ik het boek maar niks. Ik vond de zinnen niet te begrijpen, zag het verband niet en was geneigd het af te doen als 'literaire moeilijk-doenerij'. 
Maar ik ben volledig van deze mening teruggekomen! 
Ik heb het boek voor de tweede keer gelezen, en ik vond het prachtig! Dat komt wat mij betreft door de kennis die je meeneemt van de eerste keer; die helpt je de impact van het beschrevene te overzien. Of te bevatten. 
De Engelse editie, 2013.
Er zijn een paar motieven die daarbij je emoties oproepen: de vader, en de as van de vader; de man in de kajak was erop uit gegaan de as van zijn vader op zee te verstrooien. Door de blikseminslag zit de as geheel over zijn lichaam. Natuurlijk begrijpt hij dat niet meteen, evenmin als wij! 
Bij het vadermotief hoort ook, dat hij zelf aanstaande vader is, zijn zwangere vrouw staat aan het strand naar hem uit te zien. Bij de reddingswerkers. 
'Pluk sla x.'
Het zinnetje: 'pluk sla x'. Het sluit aan bij de vis die hij zou gaan vangen. Hij zou dus ook gaan vissen, wie weet wist zijn vrouw niet van de urn met as?
Winterkoninkje
De veertjes van het winterkoninkje, die hem een deel van zijn gevoel over het verleden teruggeven. Een herinnering aan de kat die het beestje ving, waarna het toch nog wegvloog. Zonder dat Jones zich dat bewust was, bleken de veertjes van het winterkoninkje talisman voor zeelui te zijn - vertelt hij in een nawoord.. 
De pop, die hij voorziet van zijn naamlabel, en aan wie hij alles vertelt wat hem overkomen is, zodat die het straks aan zijn vrouw kan doorvertellen. Hij kan hem niet in zee gooien. Maar wij weten al dat zij de pop in zee zal vinden... 

Verder drukken alle handelingen die te maken hebben met het vastzitten op de boot zijn angst, pijn, verlangen en onzekerheid uit: voorraad nazien, lijnen knippen en aanpassen, vislijnen spannen, een zeil spannen om water op te vangen. De pijn aan zijn verminkte hand, de verlamming van een arm. De hitte, de dorst, de angst voor de nacht. De opkomende storm. Hij bevindt zich in groot gevaar. Je hoopt dat hij het zal redden. 
Hij ontmoet ook een maanvis, zie boven. Deze duwt de kajak een eindje. Een volwassen dier  weegt gemiddeld 1 ton, en is 1.80 meter lang. Grotere exemplaren komen ook voor! Hij is herkenbaar aan zijn merkwaardige manier van zwemmen. 
Verder de enorme eenzaamheid, alleen in die kajak, met niets dan zee om hem heen. 
Voor de man in het boek was het land veel verder weg. Hij probeert de peddelafstand (hij peddelt met een koekenpan) te berekenen. 
Er is één jongetje aan het strand, dat hem opmerkt. Het jongetje staat los van alle anderen. 
Onweer op zee
Zo ongeveer; behalve dat de man op de foto niet gewond is, zoals de hoofdpersoon in het boek.
Het is al met al een prachtige, zij het wat bedrukkende roman. Een romand met een bijzondere vorm, omdat alle overbodigs is geschrapt, en je toch - of juist daardoor - een schitterend verhaal overhoudt. Sterk gecondenseerd. Heel mooi!

Cynan Jones heeft een eigen website: DEZE. En op de VPRO-SITE is het interview met Jeroen van Kam in VPRO's Boekenprogramma terug te zien. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten